Сыр бойы

Ол «бұрын уақыт басқаша жылжитын. Қазір жылдамдығына көз ілеспейді. Бұл бала тәрбиелеп, шәкірт оқытып жүрген ұстаздарға көп әсер етеді» деді де, терезеден сыртқа ұзақ қарап тұрды. Мен де ұстаздың көз тастаған нүктесіне қарағым келді. Бірақ Назарбаев даңғылының бойында ерсілі-қарсылы жүйткіген көлік пен жолаушылардан басқа ештеңені байқай алмадым.

Сынаптай сырғитын уақыттың билігіне бағынбайтын жан жоқ шығар. Ал сол уақыт билігіне бағына жүріп, қай кезеңде де кісілік қалыбынан таймайтын жандар тым сирек. Тамырын тереңге жіберген тектілігі, көргені мен түйгені, кісіге жасаған қайырымы мен кеңдігі, ойының орамы мен көңілінің көркемдігі бір төбе замандасым, Сыр бойының азаматы Сексенәлі Рахановтың сегіз қырлы ерекшелігіне тоқталғанды жөн көрдім. 

«Туған жер» жобасын қар­жыландыру жөнінен Қызыл­орда облысы алда тұр». Ақ­ордада өткен ҚР Президенті жанындағы Қоғамдық сананы жаңғырту бағдарламасын іске асыру жөніндегі Ұлттық комиссия отырысында Қазақстан Республикасының Мемлекеттік хатшысы Қырымбек Көшербаев осылай деп мәлімдеді. Ол өз сөзінде «Рухани жаңғыру» бағдарламасы өзінің өлшемдері бойынша нақты жобаларды іске асыруға бағытталған кешенді бағдарлама екенін атап өтті.

  Жиырмасыншы ғасырдағы адамзат баласына қайғы мен қасірет әкелген екінші дүниежүзілік соғыстың зардаптары кешегі ортақ Отанымыз, бүгінгі тәуелсіз еліміздің әр шаңырағына зардабы тиді.

Арғы-бергі заманның атшабарына айналған ардақты ағалар көбіне кейінгілердің күйбең тірлігіне қынжылыспен қарайды. Ұдайы мінбелерден бой көрсету елден алшақтаудың ерсі көрінісі екендігін ызғарлы жүзбен ықтырып ұғындырады. Жалпақтау мен жалтаңдауды қаламайтын олардан осалдар кәдімгідей сескенеді. 

Кейбір ғұламалар адам өмірін жылдың төрт мезгілі іспетті деп санайды. Оның дүниеге келген уақыты – көктемі, есейіп, ер жеткені –  жазы, қызметке араласып елге, қоғамға пайдасын тигізген кезеңі – күзі, ал қартайған шағы –  қыс мезгілі іспетті деп баяндайды. Бұл жылдың төрт мезгілі арқылы мынандай ақиқатты ұғуға болады. Табиғаттың тіріліп, өрлеп, содан кейін қайта өліп қайта тірілетіні – өмірдің мәңгі еместігінің көрінісі. Кез келген адам бұл төрт мезгілді көре бермеуі де мүмкін дейді. Себебі, ажал ешкімге айтып келмейді. Ғалымдар айтқан бұл төрт мезгілді көрудің өзі – бір ғанибет, Алланың бергені.

(ой-толғам)IӘр адамның өмір белестері әр алуан болады. Оның дұрысын да, бұрысын да қаз қалпында қағазға түсіру оп-оңай шаруа емес. Өйткені есіткеннің де, көргеннің де, білгеннің де бәрі бірдей уақыт өте есте қала бермейді. Алайда арада қаншама жылдар өтсе де ойлана келе жаңғырып ойға оралатындары да аз емес екен. Солардың арасынан өзінің табиғат жаратқан қалыпты жағ­дайынан қаншалықты биліктің биік баспалдақтарына көтерілсе де аспайтын да таспайтын. Бір сөзбен айтқанда, өзін өзгеріссіз турашылдығы мен әділдікті ту етіп тұрақты түрде ұстайтын, ыза жерді баспайтын парасаттылығымен, шар­уаны егжей-тегжей білетіндігімен, алымдылығымен, шалымдылығымен, жан-жақты іскерлігімен, қарапайым­ды­лығымен елдің, халықтың  қадір­мен­дісіне айналған азаматтар болады. Ондай азаматтардың атқарған қыз­меттері, жасаған жақсы­лық­тары мен еткен еңбектері ел есінде.

Оның теңізді өлкеде мұ­ғалім болып тер төккеніне отыз жылға жуық уақыт болыпты. Нақтысы керек десеңіз, 28 жыл. Республиканы қайдам, облыстың өзінен тым шеткері жатқан Аралдың қазақы ұл-қызына орыс тілін үйретуде Жаннаның үлесі көп. Құмда туған көп қарадомалақтың өзге аймақта, үлкен қалаларда, тіпті, Ресейге оқуға кеткенде де өзге тілде тосылмай сөй­лесе, Жанна сияқты арал­дық мұғалімдердің ар­қасы деп айтамыз.

Жаратылыстың құдіреті болар, бір айда дүниеге келгендердің қайткенде де бір ұқсастықтары болады екен. Сондықтан мінез-құлқымызға, болмысымызға, туған айымызға қатысты қызықты ақпараттар легін ұсынуды ұйғардық. Сіз қай айда дүние есігін аштыңыз?