Сыр бойы

Иемнің көрдім салғанын, Сүйендім қайғы балдағын. Сүргенім өгей өмір ме, Сүріне бердім қарға адым.

Мен ХХ ғасырдың ортасына таман өмір есігін ашқан, соғыстан кейінгі қасіреттің азабын татқан ұрпақтың өкілімін. Әкем соғыс басталысымен, сонау 1941 жылдың күзінде майданға аттанған. Бірден Сталинградты қорғау­шылар сапына қосылады. Майдан даласындағы қанды қырғын толас таппай талай боздақ «Отан үшін жан пида!» деген ұлы ұранның құрбаны болған.

 Қазақ үшін Тәуелсіздіктің құны қымбат. Оны ата-бабамыз өмір бойы аңсап өткен. Ал кешегі жетпіс жыл үстемдік еткендер құл-құтанға теңдік алып бердік, ұлттардың мызғымас достығын қамтамасыз еттік деген. Әділетсіздікті әшкерелеген, көзқарастарын ашық айтып, биліктің құлағына жеткізген, қол ұстасып алаңға шыққан жастар арасында жаңақорғандық қырандар да бар еді. Содан бері 33 жыл өтсе де  желтоқсанның ызғары жанды қарып, қасірет пен өкініш жүректі сыздатады. Өйткені желтоқсан оқиғасы талай жастың тағдырына таңба салды.

«Тумақ барда, өлмек бар» деген өмірдің қатал қағидасы. Оны ешкім өзгерте алмайды. Қолымыздан келетіні – бақилық болған жанды үнемі еске алып, оның өткен өмір жолдарын ұрпақтарына жеткізіп, аруағына құран бағыштап отыру.

Көптен бері кездеспей жүрген ағамызды үй ауласы алдын сыпырып жүрген кезінде жолықтырдық. Сол баяғы қағылез қалпы, әзіл-қалжыңын да тастамапты.

Әулетке 2005 жылы келін болып түскеннен бастап мені өз қызындай көріп, жақын тартқан жаннан көз жазып қалу оңай емес. Анамыз ­Қалипа Нұртазаеваның адалдығы, тазалығы, отбасына деген махаббаты мейірімді жүзінен көрініп тұратын еді. 

Сыр өңірінің денсаулық сақтау саласында соңында өзіндік қолтаңба қалдырған құрметті азаматтардың бірі Мұхтар Бейiсұлы екеніне ешкімнің таласы бола қоймас. Ол өз дәрігерлік жолын медицинаның аса күрделі де жауапты тармағы – ана мен бала денсаулығын қорғаудан бастады. Кейін саланың басқа бөлігінде де өзінің бірегей тұлға екенін ісімен көрсете білді. 

Жазмыштан озмыш жоқ. Өмір керуеніне қосылу да, ажырау да бар. Шәкәрімше айтар болсам: «Артымда адам атым қалсын» деп өлшеулі өмірін лайықты сүре білген Молдарай Дүйсенбайұлы 1941 жылдың 20 қазанында Шие­лі ауданы Сұлутөбе елді мекенінде дүниеге келіп, 2019 жылдың 2 қарашасында 78 жасқа толған шағында бұл жалғаннан мәңгілік дүниеге өтті. 

Сол кезеңдерде облыстық «Ленин жолы» газетінде үш буын өкілдері қатар еңбек етті. Алдыңғы толқын – аға буын, содан кейін орта және жас буын журналистер қауымы берік ауызбіршілікпен, өзара сыйластық, жарасымды тірліктерімен аймақ айнасы, ел шежіресі, облыс жылнамасын айшықты ете білді. Ол кісілердің адамгершілік қадір-қасиеті, жүріс-тұрысы, сөз саптаулары, жарасымды әзілдері, әсіресе қайталанбас жазу стильдері әлі күнге дейін жадымда. Бүгінгі таңда аталған аға және орта буын өкілдерінің біразы бұл өмірден өтіп кетті. Сол кезде жас буын дейтін біздің өзіміз 60-тан асып бара жатырмыз. Неткен жүйрік, зымырап бара жатқан уақыт-ай, десеңізші.

Сыр өңірінің аға басылымы «Сыр бойының» 90 жылдық мерейтойын өз төл мерекем ретінде қуанышпен қабылдаймын.