Сыр бойы

«Тура тоғызда келемін деп еді. Екі сағат болды, әлі жоқ. Денсаулығы қалай екен өзінің. Баратын жері де бар еді. Оу, бұл Әукеңдер не көрмеді сұрқай тіршілікте. Сол жаманшылық жылдары екі ағасы бірдей атылып кетті. Өзі әйтеуір дәм-тұз бұйырып аман қалды. Аты-жөнін өзгертіп, Қарақалпақ асты. Сол жақтың нан-тұзы бұйырып, әйтеуір аман қайтты. Қазақ ғалымы, қазақ ауыз әдебиетінің тұнығы, сарқырап аққан Сырдариясы ғой бұл кісілер». Шахмардан сағатына қарады. Уақыттың тілі таңғы оннан асып барады. Бір елдің Ғылым академиясының басшысына істер іс аз ба еді? – «Тағы бір жарты сағат күтейін. Денсаулығы сыр беріп жүрген жоқ па екен ағамыздың?». Өзінің іс қағаздарын аударыстырып, қол қоятынына қол қойып, күн дүйсенбі болғасын үлкен ұжымның тәртібіне бағынып, тағы да сағатына қарады.

Аптаның сейсенбі, сәрсенбі күндері Жаңақорған ауданында режиссер, драмматург, ақын Әмір Мәжитовтің 80 жылдығына арналған  «Өнерден озған тарлан» атты облыстық мәдени шара тамашаланды. Көрермендер мен оқырмандар назарын аударған аталмыш мәдени шараны Қызылорда облыстық халық шығармашылығын дамыту және мәдени-продюссерлік орталығы мен Жаңақорған аудандық мәдениет тілдерді дамыту бөлімі бірлесіп ұйымдастырды. Оған Жаңақорған ауданының әкімдігі қолдау білдірді.  

Ел іші – өнер кеніші. Соның ішінде қолөнер шеберлерінің орны бір төбе. Оның үстіне ұлттығымыздың нышанын асқақтатып, қазақылығымызды дәріптеушілердің көптігі көңіл қуантады. Жастайынан көз майын тауысатын шығармашылық еңбекке етене араласқан Зухра Баймырзаева да дәстүрлі өнерге ден қоюшылар қатарынан.  

Уақыт төреші деген дұрыс екен. Алға озған сайын жүріп өткен жолда қалған іздер, естеліктер сонау алыстаған күндерді еске салады. Қазақта дос деген дәріптеме сөз бар. Бұл – өте жақындықтың, бір-бірін қимайтын, жамандыққа жібермейтін, адалдыққа тән адами қасиеттің белгісі. Байбөрімен достығымызды осындай теңеумен бастағанды жөн санаймын.

Үлкен жүректі, кең пейілді, құшағына бір ел сиятын жайсаң азамат, энергетика саласының білгір маманы Оңғарбаев Байбөрі Зәкірұлының фәни дүниеден өткеніне де 10 жыл болып қалыпты. Тоқтаусыз зымырап өткен уақыт-ай... Неткен жылдам едің... Мұндайда Жамбылдың жалынды жыры еске түседі.

Жыл сайын бүкіл әлемде 1 қазан Халықаралық қарттар күні мерекеленеді. Мереке қарсаңында Қызылорда облысы ТЖД Өрт сөндіру және авариялық-құтқару жұмыстары қызметі №1 мамандандырылған өрт сөндіру бөлімінің қызметкерлері Әбдіуәли Мұсаевпен кездесіп, ардагерді қарттар күнімен құттықтады.

Тоқсаныншы жылдары қара шаңырақ, Н.Гоголь атындағы педагогикалық инсти­туттың қазақ тілі мен әдебиеті кафедрасына алғаш мең­ге­рушілікке ұсынылған кезім. Осы тұста кафедраға Алматының С.Киров атындағы Қазақ Ұлттық мемлекеттік университетін “Фило­логия, қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің оқытушысы” мамандығы бойынша тәмамдаған жап-жас қыз Білім және ғылым министрлігінің жолдамасымен келіп орналас­ты. Өзін Гүлмира Баялиева деп таныстырды, жымия күлімсіреп. Қуана қарсы алдық. Бізде ҚазМҰУ секілді оқу орнын бітірген мамандар жоқ­тың қасы болатын.

Өз елінің патриоты, қадірменді ақсақалымыз Ұзақбай Қарамановтың дүниеден өткені туралы хабар маған өте ауыр тиді. Бірнеше күн бұрын ағамызға телефон шалып, бірқатар мәселелер туралы ақылдасқан едім. Ал бүгін ол кісі арамызда жоқ. Ұзекең мен үшін қымбат жандардың бірі еді. Үлкен аға ретінде өмірдегі кейбір жағдайларда қалай әрекет ету туралы ақыл-кеңесін алып тұратынмын.

Атақты шығыс ғұламасының «Өмір – керуен, адам – оның жолаушысы. Тағдыр соқпағы қайда бастаса, жүргінші сонда барады. Жол кейде шыңға, кейде құзға бастауы мүмкін. Ал қысталаң сәтте қиядан сыр бермей шығуға адамның білігі, ерік-жігері, ақыл-парасаты, адал қасиеті мен табандылығы, ең бастысы халқының сенімі мен қолдауы қажет» дегенді  оқығаным бар. Бүгінгідей Ұзекеңдей асыл текті азаматымыздан, халқының Алатаудай  айбарлы ұлынан мәңгілікке амалсыздан айырылып отырған сәтте осынау даналық тәмсіл еріксіз ойға оралып отыр.

Еліміз орны толмас ауыр қайғыға душар болды. 80 жастан асқан шағында мемлекет және қоғам қайраткері, Тәуелсіз Қазақстан Республикасының тұңғыш Премьер-Министрі болған Сыр елінің аяулы перзенті Ұзақбай Қараманұлы Қараманов өмірден озды. Ұзақбай Қараманұлы 1937 жылы тамыз айында Арал ауданы, Ұялы ауылында дүниеге келген. 1959 жылы Куйбышев (Самара) қаласындағы инженерлік құрылыс институтын бітірген. Еңбек жолын Шұбарқұдық автобазасында (Ақтөбе облысы) прораб болып бастаған ол «Қызылорда құрылыс» тресінде инженер, басқарма бастығы болып еңбек етеді. 1964 – 1980 жылдар аралығында «Алматы өнеркәсіп құрылысы» тресінде аға прораб, комбинат директоры, Қазақстан Компартиясы Орталық комитетінің Іс басқармасының қызметкері, Жеңіл және тамақ кәсіпорындары құрылысы басқармасының бастығы, Қазақ КСР Ауыр өнеркәсіп министрлігінің Алматы құрылыс Бас басқармасының және Құрылыс индустриясы Бас басқармасының бастығы қызметтерін атқарды.