Сыр бойы

Алыста қалған балалықтың өзі арманға айналады. Сонау қияндағы Аралда өткен балалық пен бойжеткен шағы уақыттың еншісіне неше естелік қалдырды десеңші. Ол енді екінші қайталанбайды, түбінде келмеске кеткенмен түбірі санада тұр. Алтынгүл үшін сол асқақ арман Аралмен бірге қайта түлегендей көрінеді. Сағымға айналған сағыныш туған жердің құдіретін қанықтыра түседі. Әсіресе, есейіп, ел таныған, елеулі белеске көтерілген кезеңі кеше мен бүгінді безбендей бастады. 

 Уақыт шіркін соққан желдей, аққан судай неткен жылдам десеңші. Кеше ғана сияқты еді бәрі. Ол уақытта Арал теңізінің атағы алыс-жақын елдерден асып, жер жүзіне жеткен ас та төк заман еді ғой.    

Дәленовтер отбасының мәртебесі қашанда жоғары, бәсі биік. Ардақты ауыл мұғалімінің перзенттерінің барлығы да жоғары оқу орындарын бітіріп, түрлі салаларда абыройлы еңбек етті. Айтулы ғылым ордаларында қызмет атқарды. Осылайша отбасылық өркеннің кеңінен қанат жаюының бастауында бар ғұмырын ұрпақ тәрбиесіне арнаған Дербісалы Дәленов ағай тұр.

«Құрмет белгісі» ордені, «Тыңға 50 жыл», «Ерен еңбегі үшін» медальдары мен «Автокөлік саласына 80 жыл», «Таңдаулы транспорт қызметкері» атағының иегері Қазына Өзденбаеваның есімі Сыр жұртшылығына етене таныс. Иә, ол – әйел, ол – ана. Әйтсе де, оның басқадан ерекшелігі – алып техникалардың тізгінін ұстап, ауыл шаруашылығы саласында абыройлы еңбек еткені.

Адал ісіне ақы сұрамас еңбекқор жандардың болмыс-бітімі бүгінгі ұрпақтың бағыт алар бағдарына айналары белгілі. Себебі туған жеріне, өскен өңіріне пайда әкелу, қолдау білдіру мақсатында отанына қызмет еткен жандар қашан да мақтан төрінде, марапат биігінде. Заман көшінде ілгері басып, күрмеуі қиын мәселелерді шешуде айшықты із қалдырған азаматтар Сыр өңірінде жетерлік. Шайзада Қаратаев – саналы ғұмырында қажырлы еңбек етіп, көптің көңілінен шыға білген осындай өнегелі өмір иесі.

Екінші дүниежүзілік соғыста толарсақтан қан кешіп жүріп, Еуропаның жартысын шарлаған, әлемді фашизм езгісінен құтқару жолында қару асынған Баймұқан Амантаевтың өнегелі өмірі ұрпақтарына үлгі.

Ей, Алла, өрлет енді ықпалымды! Асқарға көрсін алаш шыққанымды! Дос күліп, дұшпандарым тітіренсін, Алысқан көріп жауды жыққанымды!

Қарымды қаламгер Өтеген Жаппархановпен ұзақ жыл сыйлас болдым. Ұмытпасам 1979 жылы болуы керек, ол кезде мен Тереңөзек аудандық «Еңбек туы» газетінде қызметтемін, ал Өтеген аға облыстық «Ленин жолы» (қазіргі «Сыр бойы») газетінде мәдениет және әдебиет бөлімінің меңгерушісі. Алғашқы таныстықта:

1965 жылы «Социалистік Қазақстан» газетінің №18 санына шыққан Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты Социалистік Еңбек Ері Ыбырай Жақаевқа арналған мақаланы назарларыңызға ұсынамыз. 

Бекен Мұсаұлы – Қаракерей Қабанбай батырдың сенімді серігі, көзі тірісінде өз руының ұранына айналған жаужүрек батыр Боранбай би Қалқаманұлының тікелей ұрпақтарының бірі. Қоғам және мемлекет қайраткері. «Түсі келгеннен түңілме» деген. Ұзын бойлы, жан жылылығын сездіріп тұратын ағаны алғаш көргенде риза болдым. Қолына ұстаған ақ таяғы болмаса, сексенді алқымдаған деп ойламайсың анық. Өте тартымды, бітімі келіскен кісі екен.