Сыр бойы

Қазіргі таңда технологиялар ғаламдық жылдамдықпен дамып барады. Оған ілесу үшін көштен қалмауымыз керек. Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Қазақстанның үшінші жаңғыруы: жаһандық бәсекеге қабілеттілік» атты Жолдауында цифрлы технологияны қолдану арқылы 3D-принтинг, онлайн-сауда, мобильді банкинг, цифрлы қызмет көрсету секілді денсаулық сақтау, білім беру ісінде қолданылатын және басқа да перспективалы салаларды дамыту керектігі назарға алынған.

Адамзат баласы пенде болып жаратылғаннан соң бұл жалғанда түрлі қиындықтарға тап болуы немесе басына ауыр жағдай туғанда әл-дәрмені таусылуы әбден мүмкін.

Сымбат Абдрахманова, Қызылорда облыстық оқу орталығының бөлім меңгерушісі: "Балдырғандарға кішкентай кезінен ұлттық құндылықтарды бойына сіңіру үшін мультфильм таптырмас құрал. Қазіргі таңда өскелең ұрпақ «Шрек», «Бентен», «Спанчбоб», «Винкс», «Кунг-фу Панда», «Көліктер» сынды тағы басқа да көптеген шет елдердің анимациясын көгілдір экраннан көз алмай тамашалайтыны рас.

Айтыс – Сыр бойының қашаннан бауыр басқан төл өнері. Халық арасынан шыққан ақындар өлеңді өнердің пірі тұтып, басқа қонған бақ, абырой санаған. Оны құрметтеп, табиғат сыйлаған талант қуатымен аламан бәйгеге қосқан тұлпарлардай бір-бірімен жарысып, жақсы өлең туындату жолында жыр додаларына түскен. Осылайша арқалы ақындардың әрқайсысы жыр бұлағын көктемгі өзендей тасқындата білген.

Қаракөз Ақдәулетова Сыр еліне еңбегі сіңген өнер майталманымен қатар ұлағатты ұстаз. Тұран төрінен қанат қаққан қай әнші болмасын оның тәрбиесі мен тәлімін алып, арманына қол соза алды. Қаракөз Ақжігітқызының шәкірттері бүгінде шет ел және Қазақстанның үлкен сахналарында өз дәрежесінде орнын тауып үлгерген деп айтуға болады. Қазақтың жез таңдай әншісі Бибігүл Төлегеновадан дәріс алған ол, бүгінде өзі де ұстаз жолын жалғастырған жан.

Театр – өнерді сүйетіндерге ғана емес, жарық дүниені, өмірді сүйетіндер үшін арналған. Сондықтан болар, мұнда бір уақыт келіп өзін іздеп-табуды, рухани мінез-құлқын тарап-тарануды әркім парыз санайды. Жуырда біз де Сырдың басты өнер ордасына, Н.Бекежанов атындағы облыстық музыкалық драма театрына бас сұқтық. Өнердің қара шаңырағында жаңа маусымның шымылдығы түрілгелі жатыр екен. Шынайы өнерді сағынатын жұртшылық бұл жаңалықты қуанышпен күткені рас.

Дәстүрлі өнердің дүлдүлі, әйгілі жырау Елмұра Жаңабергенова тағдырлы да тағылымды өмір жолын кешкен жан. Бір мезгілдік сырдың қауызына сыймайтын әңгімені әріден бастасақ, Елмұра  жеті-сегіз жасында-ақ домбыра тартып, ән айтқан. Сөйтіп жүріп қатты ауырыпты. Анасы Қарамолда деген әулиеге қаратып, дем салдырғанда ол кісі «қызыңда аруақ бар» депті. «Аруағын маған көшір, қызым өкіметтің нанын жеп, өнерін ұстасын» дейді сонда анасы Қантай. Қарамолда осы өтінішті орындап қызындағы аруақты анасына көшіріпті. Ал, кішкентай Елмұраға «тұлпардың басы бол, жыраудың алды бол» деп бата беріпті.

1976 жылы КСРО Ауыл шаруашылығы министрлігінің бұйрығына сәйкес, Жамбыл гидромилиоративтік-құрылыс институтының Қызылорда филиалы ашылды. Институт ректоры М.Үркімбаевтың жасы әлі 30-ға толмаған кезі. Филиал ди¬рек¬торлығына доцент Уәлихан Қозыкеұлы Бишімбаев тағайындалып, тарих, химия, педагогика, техника ғылымдарының кандидаттары – барлығы 11 адамнан құралған ұжыммен үлкен жұмысты бастап кетті.

Сыр өңірінде адамды тарих тереңіне жетелейтін ежелгі қалалар мен көне қоныстар баршылық. Солардың бірі – Қармақшы ауданында орналасқан Сортөбе қалашығы.

 Ауылдың ақ шаңын аспанға көтеріп ойнайтын ол кездің балалары жұмысқа салғанда да арбаға жеккен аттай кете береді. Олар жалқаулықты білмейді. Балақты түріп бақша отап, жеңді түріп қап арқалайды. Өрісте де, егісте де бала жүреді. Еңбеккеш Ештай әкесінің қасиетін бойға тоқып өскен Айдарбек Сейітмұратов та – ауыл баласы.