Сыр бойы

«Тарихты білмей, өткенді, қазіргі жағдайды білу, келешекті болжау қиын» деген екен Әбу Насыр әл-Фараби бабамыз. «Сыр – Алаштың анасы» экспедициясының мүшелері ақпараттық-бейне, көркем сурет альбомына мәлімет жинау барысында Шиелі ауданында Қаратау тау сілемдеріндегі «Сауысқандық» шатқалындағы петроглифтерге арнайы түсіру жұмыстарын жасады. 

Су – тіршілік көзі. Өйткені онсыз өмір жоқ. Күн сайын тұрмысты сусыз елестету мүмкін емес. Күнделікті ауылшаруашылық жұмыстарында көп мөлшерлі су қажет. Бау-бақша дақылдары да сусыз өспейді. Айналып келгенде, өзегіңді жалғайтын, таңдайыңды жібітіп, шөліңді басып, тұла бойыңа қан жүгіртетін судың сол үшін де алатын орны маңызды.

Біздің ауылдың сыртында үлкен канал бар. Ол канал баяғыда Сталин каналы аталатын. Ал сол каналда "Қали көпірі” атты өткел бар. Сол көпірден әрі-бері өткенде осы өткелге атын қалдырған Қали шал есіме түседі.

Адамзат баласына қайғы-қасіретін жаудырған сұм соғыстың аяқталғанына да 70 жыл уақыт өтті. Сол кезде дүниеге келген сәби де 70-тегі қарияға айналды. Бейбітшілігіміз үшін от кешкен ардагерлеріміздің арты да 90-нан асып, ғасыр жасына таянды. Отан үшін от кешкен сондай қариямыздың бірі тоқсанның екеуіне келген Жұматай Тәжікенов атамыздың шаңырағына келіп, келе жатқан Ұлы Жеңіс күніне орай құттықтадық.

Б.з.д. ІІ мыңжылдықтың екінші жартысында – І мыңжылдықтың бас кезінде Сырдарияның төменгі бойын мекен еткен халық Батыс және Орталық Қазақстанның далалық тайпаларымен неғұрлым тығыз байланыста болса керек. 

Қазақ халқының болмыс-бітімімен біте қайнасып, тұрмыс-тіршілігі ортақ болып кеткен ұлттардың бірі –кәрістер. 1939 жылғы депортация салдарынан күштеп көшірілген корейлердің көпшілігі біздің Сыр өңіріне орналасқаны белгілі. Сонау аласапыран уақытта қаншама қайғы-қасірет пен қуғын-сүргінді басынан өткерген қазақ жұрты тағдырлас халықты сыртқа теппей, бауырына басты. Сол уақыттан бері кәрістер Қазақстанды құтты мекен деп танып, қазақ елі мен жеріне адал қызмет етіп келеді. Қазіргі сәтте кез келген салада олардың өзіндік үлестері бар. Бүгінде саны аз болса да, корейлер өзіндік ұлт ретіндегі мәдени құндылықтарын елімізде қалыптастырып келеді.

Сексеуіл кенті. Сексеуіл кенті.