Сыр бойы

Ұстаздар жайлы әңгіме қозғала қалса, Қазақ ССР халық ағарту ісіне еңбегі сіңген мұғалім Қожабай  Бақбергеновтің есімі ойға оралады.  Асыл азамат 1928 жылы Сырдария ауданы Қалжан ахун  ауылында дүниеге келген.  Оның өмірінің алғашқы баспалдағы балалық бал-дәурен жастық шағы  кешегі ашаршылық  сталиндік  репрессия  жылдарымен тұспа-тұс келді. 1941  жылы дүниені дүр сілкіндірген Ұлы Отан соғысы басталып, азаматтар қан майданға  аттанып жатқанда қабырғасы қатпаған балаң жігіт тылдағы еңбекке араласты. Соғыс  жеңіспен аяқталған  1945 жылдан кейін жалпыға бірдей  міндетті жетіжылдық мектептер ашылып, білім беруді жүзеге асыра бастады. Осы кездері Қызылордадағы педагогикалық училищені оқып бітірген ол, комсомол, Бостандық бастауыш мектептерінде мұғалім болып, оқушыларға дәріс берді. 1952 жылы Қызылорда қаласындағы педагогикалық институтын қазақ тілі мен әдебиет пәні мамандығы бойынша бітіріп шыққан Қ.Бақбергенов Сырдария ауданындағы С.М.Киров атындағы жетіжылдық мектепте мұғалім, оқу ісінің меңгерушісі, мектеп директоры, Жалағаш ауданындағы Мақпалкөл орта мектебінде қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі, №123 мектепте директор, оқу ісінің меңгерушісі қызметтерін атқарды.  

Су! Сенің дәмің  де, иісің де жоқ, сені суреттеу де қиын.Қалай екеніңді білмей, сенен адамзат ләззат алады!Сен өмірге қажетсің деп айтпай-ақ, сен өмірдің өзісің.Сен жарық дүниедегі байлықтың ең зорысың! Антуан де Сент Экзюпери.

ХХ ғасыр басында Әлихан Бөкейхан бастаған үркердей жарқырай шыққан талантты алыптардың арасында Мұстафа Шоқайдың орны бөлек, тағдыры ерекше, ал оның мұрасы айрықша қызығушылық танытады. Ол өмірінің соңғы 20-жылдан астамын жат жерде өткізді және 1941 жылдың аяғында көзі жұмылғанша сонау Түркістан аймағының, бүкіл түркі жұртының тәуелсіздігі жолындағы күресті бір сәт толастатпады, осы мақсат жолына бойындағы бар ақыл-парасатын, күрескерлік қажыр-қайратын  сарқа жұмсады.    

Меценаттық туралы әңгіме қозғағанда, көбіне оны қайырымдылықпен, демеушілікпен шатастырып жататынымыз рас. Өркениетті елдерде бұл үш ұғымның аражігі ажыратылып, қайырымдылықпен, демеушілікпен, меценаттықпен тұрақты айналысатын ауқатты адамдардың тобы қалыптасқан.  

Кереқарыс ақмаңдай,Жүрекке жылу жиғандай.Күндей күліп есіктен,Кіріп келе жатқандай.

Ізгі арман биіктерге жетелейді. Ал сол ізгі арман арқылы елдің мүддесі үшін қызмет жасап, халықтың сүйіспеншілігіне бөлену құрметі әркімнің пешенесіне бұйыра бермейді. Бұл сайып келгенде, тынымсыз еңбектің, қажымас қайраттың жемісі болып табылады. Біздің бүгінгі әңгімемізге арқау болып отырған азаматтың бүтін болмысы осындай игі қасиеттерден жаралғанын айрықша атап өткіміз келеді.

Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты мақаласында «Біз ХХІ ғасырдың жаһандық картасында ешкімге ұқсамайтын, дербес ұлт боламыз десек, «Жаһандағы заманауи қазақстандық мәдениет» жобасын іске асыруға тиіспіз» дейді. Сондай-ақ, әлем бізді мәдени жетістіктерімізбен де тануы қажеттігін атап өтеді. Осы ретте дауысы грамофонға бірінші болып басылған қазақ қызы туралы сыр шерткенді жөн көрдік.

Белгілі журналист Сахи Қапардың бірде екеуара болған әңгіме арасында:– Құтеке, біздер де, әне-міне дегенше, алпысқа келіппіз-ау, – дегені бар.

Мынау жайқалып, жасанып тұрған туған жердің жүрегін жақыннан тыңдаған адам болса, сөз жоқ, біздің бүгінгі өміріміздің берекесін бес елі бейнетпен жасаған небір жайсаң, асыл бейнелердің өміртарихынан сыр тартар еді.

Л.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті – Елбасы өзі ашып, батасын берген еліміздегі танымал білім ордаларының бірі. Мұндағы 13 факультетте облыстың аудандары мен қалаларынан барып білім алған түлектеріміз бен оларды білім нәріне сусындатып жүрген тәжірибелі ұстаздарымыз көп. Солардың бірі – Академиялық мәселелер департаментінің директоры Шәмен Палымбетов. Білікті басшы жуырда алпыс үш жасқа аяқ басты.