Сыр бойы

  Соңғы уақытта мерзімді ақпарат мәтіндерінде "домбыра-пати", "бауырсақ-пати", "челендж" деген сөздер қолданыла бастады. Тіпті күннен күнге қолданыс аясы кеңейіп, тілдік қорымызға дендеп еніп барады. Астарына үңілсек, "пати" – думан, ал "челендж" – шақыру деген мағынаны береді екен. Олай болса, біздің "домбыра-думан", "бауырсақ-шаттық" немесе "бауырсақ-береке" деп атауымызға не кедергі?

Қазіргі заман компьютер заманы, қызметкердің қолында – ноутбук, планшет, оқушының қалтасында – смартфон, ұялы телефон. Бір сөзбен айтқанда электронды және мобильдік құрылғыларсыз күніміз қараң. Қағазға бірдеңе түртіп алу мен кітаптың бетін тарс жауып тас­тағанбыз.

 Төл теңгеміз шығып, оны алғаш қолымызға ұстап, ерекше әсерге бөленгеніміз күні кеше ғана сияқты еді.

Бәріміздің де жаратылысымыз – қазақ, тіліміз де, діліміз де – қазақ. Дүниенің бәріне қазақша қараймыз және өзге ұлттың өкілдері де, ана тілін жақсы білмейтін ағайындар да біздің жалпақ қазақ тілімізге солай қарайды, солай түсінеді, солай қабылдайды деп ойлаймыз. Бірақ, шынында солай ма?

Бүгінде біздің мемлекетіміздің басты бағыты – өркениеті озық отыз елдің қатарына ену. Олай болса, әлемдік қарым-қатынаста экономиканың сан құбылған саясатынан гөрі рухани құндылықтың, әлеуметтік теңдіктің, сондай-ақ, азаматтық қоғам тұрғысындағы ашық та әділетті ұстанымдарымыздың бағасы биік. Бұл орайда мемлекеттік қызметте ғана емес, жалпы қоғамда мәдениетіміздің жоғары болуы міндетті. Біле білсек, тұтас қоғамның тұрақтылығы да жеке адамдардың мәдениетіне байланысты.

 Адамның кейде күтпеген бақытты сәттері болады, тіпті бақытқа баламасаңыз, табысын тасытқан кездері деп біліңіз. Құдайдың бергені, қазіргілерше айтсақ оларға «фортуна күліп қарады» дейміз.

 Жақыныңның қуанышын бөлісу, сыйлық сыйлау да бір ғанибет. Кейінгі кездері сыйлық іздеуді қиынсынатын болдық. Алайда, сыйлықтың жөні бөлек.

Қазақ халқында әйел адамды қырық жанды не қырық шырақты деп жатады. Сөздің тереңіне үңілсең, үлкен мән мен мағына жатқандығын аңғару қиын емес. Шыдамдылық, тынымсыз еңбекқорлық, тұрмыс тауқыметіне төзу осы нәзік жандыларға тиесілі. Сондықтан болар, әу баста Алла тағала тоғыз ай тоғыз күн жүріп құрсақ көтеру, оны дүниеге әкелу, түн ұйқысын төрт бөліп өсіруді де осы аналарға нәсіп етсе керек.

Пайғамбар заманында бір қызы бар кемпір-шал өмір сүріпті. Өздері сіңірі шыққан кедей екен.

Әлемге аты әйгілі қазақстандық кәсіпқой боксшы Геннадий Головкин мен украиналық Сергей Деревянченко 5 қазан күні Нью-Йорктегі «Мэдисон Сквер Гарден» аренасында IBF титулын сарапқа салып, айырылып қалған белбеуін өзіне қайтарды.