Сыр бойы

Қазіргі нарық заманында жасыратыны жоқ,  әуелгі орында ақша тұрады. Оны әркім әрқалай жолмен табады. Әсіресе, орта білім беру саласында да ақша табудың амалын тапқандар қатары көбейді. Ол қалай дейсіздер ғой?

Халқымызда қолөнер ерте заманнан дамыған. Оның бірі – киіз басу өнері. Ата-бабамыз мал шаруашылығымен айналыса отырып, сол төрт түліктің еті мен сүтін ас-ауқатына жаратса, жүні мен терісін тұрмысқа қажетті бұйымдар үшін кәдеге асырған. Мысалы, қойдың жүнінен киіз үйге қажетті туырлық, үзік, түңлік және  еденге төсейтін текемет, сырмақтар, тұсқа ілінетін тұскиіздер және қап түрлерін жасаған. 

 Осыдан екі-үш жыл бұрын жол түсіп бұрынғы Темір кеңшарына, бүгінгі Шәмші Қалдаяқов ауылына бардым. Ұлы сазгердің ауылы болған соң оны-мұныны сұрастырып жатырмын. Шәмшінің балалық шағы, музыка әлеміне әуестігі туралы көрген-білгеннің аузынан  түрлі пікірлерге қанықтық. Өз кезегінде Асылхан Байжанов деген азаматтың ойы мені еріксіз баурап алды. 

Бүгінде интернет адам тіршілігінің ажырамас бір бөлігіне айналды. Тіпті кейде өзімізді өмірімізге дендеп енген әлеуметтік желісіз өмір сүре алмайтындай сезінетініміз де рас. Жұмыс іздеген жан да бәрін қойып, әуелі интернетке үңіледі. Жарнама, хат алмасу, пікір білдіру дегеніңіз желіні жарып тұр.

 Қазір қаражаттан қысылған ағайын бұрынғыдай туған-туысын жағалап, жағдай айтпайтын болды. Бірден алып-ұшып  банкке келеді. Жұмысыңыз жөнінде анықтама болса, кепілсіз қаражат беруге банкіңіз бейіл тұр қазір. Тіпті кейбір банктер  жеке куәлігіңіз арқылы да несие рәсімдей береді.  Онан қалса, компьютердің алдында отырып-ақ, онлайн несие алып жатқандар  бар.

Әлеуметтік желінің дәурені жүріп тұр. Бірақ сол желіде жүгенсіз кеткен небір дүниені көргенде көңіл құлазиды.  Жуырда «Инстаграмнан» қоқыс жәшігіне тасталған бесіктің суретін көріп, көпке дейін көңілім түсіп жүрді. Бәлкім, оны суретке түсіріп алып, жариялаған кісінің де мен секілді жүрегі ауырған шығар.

Әсілі, Асқар Сүлейменов айтпақшы, қазақ арғымақтан жаралған. Оның себебі көп. Ең бастысы, ұлт болғалы бері қазақтың жаратылысы жылқымен сабақтас, сондықтан біз жылқы мінездес жұртпыз.

Бұрындары үлкендер көршімен тату болу керектігін жиі ескертетін. Сол сертті бұзбай, біз де беріге дейін қойы қоралас көршімен жақын араласып келдік. Тіпті, бір жаққа жол тартса, көрші көршіге үйін тапсырып кету заңды құбылыс секілді көрінетін. Қасиетті шариғатта «Аллаға және ақырет күніне сендім деген адам көршісін сыйласын!» деген терең мағыналы жолдар бар. Бірақ, қазір қым-қуыт тірліктің ығына жығылып, көршіге мойын бұрудан қалғандаймыз. Әйтеуір баяғыдай емес, ыстық ықылас сейілгендей сезіледі. Бұл орайда «Шай сұраса, май қосып беретін, кең пейілді, дархан жүректі қазақтың бүгінде көршісімен қарым-қатынасы қалай?» деген сауал туындайды. Пікірлерге зер салсақ.

Бүгінде баспанаға қол жеткізетін бағдарлама түрі көп. Соның ішінде Сыр өңірінде ғана жүзеге асатын «Орда» бағдарламасы мұқтаж отбасыларға арналған.

Өткен жыл соңында тұрғындарға ыңғайлы қызмет көрсету мақсатында облыс орталығында 112 бірыңғай диспетчерлік қызметі құрылған болатын. Анығын айтқанда, тұрғындар төтенше жағдай бола қалған жағдайда бір ғана нөмірге хабарлап айта алады.