Сыр бойы

Қызылорда қаласында «Аралбай Махамбетов Мемориалына» арналған шахматтан ҚР балалар кубогының Кубогының I кезеңі аяқталды.

Кеше Қорқыт ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінің Студенттер сарайында Саяси қуғын-сүргін және ашаршылық құрбандарын еске алу күніне арналған «Тарихи жады және тағылым – рухани жаңғырудың негізі» атты ғылыми-тәжірибелік конференция өтті. Оған Қазақстан Республикасының Мемлекеттік хатшысы Гүлшара Әбдіқалықова, Қазақстан Халқы Ассамблеясы Төрағасының орынбасары, ҚР Президенті әкімшілігінің Қазақстан халқы Ассамблясы хатшылығының меңгерушісі Дархан Мыңбай, облыс әкімі Қырымбек Көшербаев, Оңтүстік Корея елінен Ханкук университеті Орталық Азия институтының профессоры Сангчел Ким, Түрік технология және бизнес университетінің профессоры Тогрул Исмаил, ҚР Президенті архивінің директоры, техника ғылымдарының докторы Борис Жапаров, ҚР БҒМ Мемлекет тарихы институтының директоры Бүркітбай Аяған және еліміздің бірқатар жоғары оқу орындарының ғалымдары қатысты. 

Қала әкімі Нұрлыбек Нәлібаев және Қырғыз Республикасы, Нарын облысының орталығы Нарын қаласы жоғары кеңесінің бірінші Вице – спикері Уланбек Жаанбаев «Қызылорда және Нарын қалалары арасындағы сауда-экономикалық, ғылыми-техникалық және мәдени байланыс» туралы меморандумға қол қойды.

Тәжікстан теңізден алыста орналасқанына қарамастан, 1993 жылы Халықаралық Аралды құтқару қорының тең құрылтайшысы болды. Өндірісті сумен қамтамасыз етуде, электр энергиясын өндіруде, халықты жұмыспен қамтуда Әмударияның маңызы жоғары. 

Орталық Азия мемлекеттері Арал теңізін түлетуге қатысты ширекғасырлық жұмыс тәжірибелеріне талдау жасап болды, ендігі жерде Қызылорда облысының әкімдігі ұсынған нақты қадамдарға көшетініне сенемін.

Сейсенбі күні облыс әкімі Қырымбек Көшербаев пен ҚР Мемлекеттік хатшысы Гүлшара Әбдіқалықова және Қазақстан халқы Ассамблеясы төрағасының орынбасары Дархан Мыңбай Қармақшы ауданында болды. Сапар барысында бірнеше мәдени нысанды аралап, жұмысымен танысты.

Екінші күні форумға қатысушылар Арал теңізінің қазақстандық бөлігін тікұшақпен аралады. Онда Сырдария сағасынан бастап Солтүстік Арал акваториясы аралығындағы қайта салынған және жөнделген гидротехникалық құрылғыларды, «Ақлақ» тоспасын, «Көкарал» бөгетін, қалаға жақындаған Кіші Арал теңізін әуеден бақылады.

Тұрақты  даму жөніндегі Арал халықаралық форумы аясында Инвестициялар және даму министрлігі  Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері комитеті республикалық мемлекеттік қала құрылысын жоспарлау және кадастр орталығының бас директоры Т.Мұсабаев Қызылорда қаласы мен аудандардың, мемлекеттік органдардың өкілдерімен кездесті. Кездесуде  Қызылорда облысының және Арал аймағының кешенді даму барысындағы қала құрылысы құралдары туралы әңгіме өрбіді.

Кеше жалағаштықтар саяси қуғын-сүргін құрбандарын еске алып, кент іргесіндегі «Халқымен қайта қауышқан есімдер» аллеясына гүл шоқтарын қойды. Шарада аудан әкімі Талғат Дүйсебаев сөз сөйледі.

Өткен  ғасырдың отызыншы жылдарындағы қызыл империя әдейі ұйымдастырған қанды  террор мен жаппай репрессия қазақ халқының тарихында мәңгілік өшпестей қаралы таңба қалдырды. Кеңестік  жүйенің  қандықол  жендеті НКВД салған зұлымдықтар салдарынан халқымыздың көптеген  аяулы азаматтары жазықсыз жазаланды. Сұмдығы сол, НКВД органдары тұтқындауларды жоспарлы түрде жүргізген болатын, яғни ай сайын қанша адам ұсталуы керек деген рақымсыз нұсқаулар жоғарыдан түсіп тұрған.