Сыр бойы

Ақтөбеде гір спортынан  ересектер арасында өткен Әлем чемпионатында жерлесіміз Нұрсұлтан Көлдеев күміс жүлдені еншіледі.

Ресейдің Набережные Челны қаласында белбеу күресінен өткен Әлем чемпионатында Шиелі ауданының тумасы Райымбек Рантаев  күміс жүлдені иеленді. 62 келі салмақ дәрежесінде өнер көрсеткен Райымбек  халықаралық дәрежедегі спорт шебері нормативін орындады.

Қызылордада Жалаңтөс баһадүрді еске алуға арналған бокстан жасөспірімдер арасында республикалық турнир аяқталды. Биыл оныншы мәрте ұйымдастырылған турнир ел тәуелсіздігінің 25 жылдығына арналды.

Қазақстанның тәуелсіздік жылдарында мемлекеттік статистиканы түбегейлі реформалау жүзеге асырылды. Осының негізінде салаға халықаралық стандарттар мен сыныптаулар, көрсеткіштердің жаңа жүйелері мен статистикалық байқаудың әдістері енгізілді. БҰҰ Еуропалық Экономикалық комиссиясы халықаралық сарапшыларының мемлекеттік статистика жүйесіне өткізген екінші Жаһандық бағалауына сәйкес, қазіргі таңда Қазақстан статистикасының ұлттық жүйесі Орталық Азия және посткеңестік кеңістікте ең дамығандардың бірі болып табылады. Статистика күні қарсаңында газет тілшісі облыстық статистика департаментінің басшысы Мариям Жәдігерқызы Баекееваға жолығып, аймақтың әлеуметтік, экономикалық даму барысына қатысты бірнеше сауалдар қойған еді.

Елбасы Н.Назарбаевтың «Қазақстан – 2050» стратегиясы мен оны кезең-кезеңімен жүзеге асырудың жолын көрсеткен «100 нақты қадам» Ұлт жоспарында елдің әлеуметтік ахуалын айтарлықтай жақсартудың межелері көрсетілген. Дамыған уақытқа сай тұрмысқа қажетті таза ауызсу, көгілдір отын, тұрақты электр энергиясы қолжетімді болуы тиіс.

Елбасы Жолдауында: «Біз Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығында бірінші болып жеке меншікке, еркін бәсекелестікке және ашықтық принциптеріне негізделген нарықтық экономиканың заманауи үлгісін жасадық. Біздің моделіміз шетелдік инвестицияларды тартудағы мемлекеттің  белсенді роліне негізделген», деп атап көрсетті. Бұл батылдық пен ашықтық Сыр өңірінде де жаңа идеялардың жүзеге асуына бастама болды деп айтқанымыз жөн. Атап айтқанда, бұрындары негізінен ауыл шаруашылығы бағытындағы Қызылорда облысында тау-кен ісі, оның ішінде металлургия саласына батыл қадамдар жасалынды.

Қазақстан Республикасының 25 жылдық мерейтойына арналған «Бала дауысы» ұлттық балалар ән байқауына жерлесіміз, өнерлі ұлан 9 жасар Дулат Әбдікәрімов қатысып, облысымыздың намысын қорғайды.

«Тәңірім, жаңа ғасыр, жаңа мыңжылдық табалдырығынан аттап отырған біздерді қай-қайдағы әулекіліктерге ұрындырмай, етек жиып, ес түгендеп алуымызға мұрша бергей...» Әбіш КЕКІЛБАЕВ. І. Ей, жаңа ғасыр! Тыңда бізді. Осынау айдай әлем – төрткүл дүниеде Қазақ деген халық бар, «қайықтай толқын ұрған жағадағы». Осылай деп айтқан бұрынғылар. «Тарихы қалың, оқулығы жұқа» деп жырлаған кемеңгер ақыны. Жалғаны жоқ – бәрі рас. Есте жоқ ерте кезде «қилы-қилы заман болған, қарағай басын шортан шалған». Сол аласапыран алмағайып кезеңдерден Қазақ деген халық амалдап бүгінгі күніне жеткен, бірақ не көрмеген?! Тағдырдың талқысына талай түскен. Демограф ғалымдардың анықтауында бұл халық өзінің ата жұртынан басқа әлемнің 40 мемлекетіне бытырап кетіпті. Батыстан шығысқа, шығыстан батысқа, оңтүстіктен солтүстікке, солтүстіктен оңтүстікке қарай жөңкіліп босыпты. Бас амандау, жан сауғалаумен қияметтің небір қыл көпірінен өтіпті. Иә, иә, қадым замандарда ғұмыр кешкен даналар мен бергі дәуірдегі көзіқарақтылардың хаттап кеткен деректерінде дәйектелгеніндей, басы қайда қалмаған бұл халықтың...

Өткен ғасырдың басында Сыр өңірінде «Ноғайбай бауы» деген үлкен бақ болған деседі. Бұл өз заманында тілге шешен, әділетті би, халқына сыйлы Ноғайбай есімді адамның өз еңбегімен өсірген бауы екен. Қара қылды қақ жарған әділеттілігімен әйгілі болған Ноғайбайға болыс болуды ұсынғанда «мен елге жағымсыз болыс болғанша, көпке пайдасы тиетін мұрап болам» деп болыстықтан бас тартып, бүгінгі Шиелі ауданы жерінде су жүйесін ұйымдастырыпты.

«Сыр елі – жыр елі» деген сөз текке айтылмаған. Мұнда Сыр сүлейлерінің сөзі қалған. Бүгінгі жас ұрпақ Тұрмағамбет, Нұртуған, Көшеней жырларының күш-қуатын алдыңғы буын өкілдері секілді толық сезіне алмауы мүмкін, алайда тегеурінді жырлар әлі күнге дейін талайлардың жүрегін тербеп келеді. Сол шайырлардың сарқытындай болған Шәкизада Әбдікәрімов атты дауылпаз ақынды танып, біліп, достасқаныма отыз жылдың жүзі болыпты. Шәкең – арқалы ақын. Оның қаламынан туған жырларда көненің сарыны, алдаспан ойдың ағыны бар. Ақынның алғашқы кітабы «Көктем тынысы» деп аталады. Талай парақтадық. Одан кейінгі «Қарлығаш» топтамасы да тартымды. «Байқоңыр» атты жинақта да оқыған адамның ойын тербейтін жауһар жырлар баршылық. «Алтын қазық»  кітабы арқалы ақынды жаңа белеске көтерді.