Сыр бойы

Жасырам кімнен, несінен,Түйінді жіптен шешілем.Қашанғы тұсау саласың,Босатсаң тағдыр, кешірем.

Республикалық "Жас Алаш" газеті мен "Алтын қалам" қоры, Қазақстан жазушылар одағы бірлесіп, Алматы қалалық әкімдігінің ішкі саясат басқармасының қолдауы және қаржыландыруымен қала прозасына арналған "Қазақ пен Қала" республикалық байқауын жариялайды. Қала прозасына арналған байқау Қазақстанда тұңғыш рет өткелі отыр.

 Қара бидің көмекшісі болған Асан Өтебайұлының естелігі бойыншаТайтұяқ

Арал ауданы Жақсықылыш ауылының тұрғыны, зейнеткер-ұстаз Асылзат Ахметова «Сыр бойының» тұрақты оқырманы.Жақында редакцияға оқырманымыздың хаты келіп түскен. Хатта «Егер осындай еңбектерім сіздердің басылым бетінен орын алып жатса,  мен үшін үлкен рухани демеу болар еді», – делініпті.Әрине, Асылзат апай, сіздің шығармашылығыңызға орын бар. Өйткені, өлең – жүректің қуанышы, тірлік пен болмыстың үзілмес алтын тіні.

Ұлт ұстазы Ахаң: «Сөзі жоғалған жұрттың өзі жоғалады», — дейді. Біз мұны көбінесе сөздік қорымызға кейінірек енген «мемлекеттік тіл» төңірегінде қолданып жүрміз. Асылында, Ахмет атамыздың айтпағы бұдан өзге. Бұл мәселені Жапониядағы мынадай бір жағдаймен салыстыра айтқанда түсініктірек болар.

Қаладағы «Жаңа базарға» жақын Қ.Баймағанбетов көшесінде, жер үйде тұрамыз. Шағын ғана тұйық көше. Жұмыстан ертерек келсем, апам (анамыз Төлеу Төремұратқызы 1925-2014) өзінің шағын бөлмесінде дастархан жасап күтіп отыр екен.

Мен көктемнің соңғы күні туғанмын,Жадыраған жазға бір күн қалғанда.Поэзияның пəк нұрына жуған мың,Жөргегіме анам орап алғанда.

  Фейсбук деген қызық қой. Әркім өз білгенін жазады. Жазғанына қарап өресін байқап отырасың. Өткенде бір қыз парақшасына қара қазанның суретін салып: «Фууу, қап-қара қазан, қалай тамақ ішеді екен жұрттар!» деп жазып қойыпты. Қарап отырып қаным басыма шапқаны-ай!Осының алдында ғана тағы бір қыз ауылға барғанын, үйіліп тұрған тезекті көргенін айта келіп, «осымен адамдар еще тамақ пісіреді» деп қойып қалды. Тамырынан безген деген осы шығар. Қазанынан жиіркеніп, тезегінен безінгенін айтсаңшы. Талай шаңырақтың жылуы болған, асыңды алдыңа әкелген осы тезектің құдіреті емес пе еді?

Ұлы Абайдың тәрбиесін көріп, жеті жасынан жырға деген қабілетін танытқан, Абайдың ізін басып, дәстүрін жалғастырушы Шәкәрім Құдайбердіұлы – ірі ақын, тарихшы, ғұлама ойшыл, сазгер, аудармашы. Әртүрлі өнер түрлерін игеріп, өз бетімен араб, парсы, түрік, орыс тілдерін еркін меңгеріп, шығыс және орыс классиктерінің шығармаларынан нәр алған. Сонымен қатар әлем кітапханаларында білім қазыналарымен танысқан. Ел қамын ойлап, философиялық, ғылыми ілімімен артына өлместей мұра қалдырды. Ұлттық дәстүріміз бен философиялық іліміміздің және дүниетанымымыздың дамуына зор үлес қосты. Ендеше назарларыңызға ғұлама ойшылдың ел есінде қалған қанатты сөздерін ұсынамыз.

Бүгін 11 шілде Шәкәрім Құдайбердіұлының (1858-1931) өмірге келген күні. Шәкәрім Құдайбердіұлы ұлы Абайдың дәстүрін жалғастырушы ірі ақын, ғұлама ойшыл, тарихшы, аудармашы, сазгер.