Сыр бойы

«Еңбекті жан-тәнімен сүймейінше, ешбір талант та, ешбір кемеңгер де шықпайды», - дейді Менделеев. Шынында адамның биікке шыққан жолдарының бәрінде еңбектің ғана ізі қалатындай. Ол да осы күнге дейін өнер жолында еңбек етіп, барлық баспалдағынан көтеріліп келе жатыр. Менің бүгінгі кейіпкерім – алты тілде ән салып, он аспапта өнер көрсететін Нұртас Қайратұлы.

Нұртас Қайратұлы: Бұл - Жаратушыға ғана аян(күліп). Әрине, өнер жолында жүргендіктен осы жолға өз үлесімді қосқым келеді. Осы сұрақты маған жиі қояды, алайда мен өз есімімді арнайы таңдап алғаным жоқ. Шын есімім – Нұртас, ал әкем – Қайрат. Қазір осы әнмен өз қолтаңбамды қалдыруға тырысып жүрмін. Иә, Қайрат ағамның жарқын тұлға екенін бәрі мойындайды. Біз де оның әндерін тыңдап өстік, бірақ еліктеу болған емес! Екеуміз де бір оқу орнының түлектеріміз. Мен оқуға түскен кезде ол кісі бітірді. Сәлеміміз түзу, оның бір концерттік кешінде қонақ болып ән айтқанмын.

Нұртас Қайратұлы: Рақмет! Иә, мектепті бітіріп өнерге оқуға тапсырғым келді. Бірақ ағам өзі спортқа жақын болғандықтан мені де соған баулыды. Сосын «Егер грантқа түссем ғана өнерде оқимын» деп уәде беріп, емтихан тапсырдым. Нәтижесінде Жүсіпбек Елебеков атындағы колледжге грантқа түстім. Ол жерде «Халық әні және аспаптар» бөлімін бітірдім. Елге белгілі Гүлфайруз Далбағай, Рамазан Стамғазиев сынды тұлғалардан дәріс алдым. Домбырадан бөлек, гитара, баян, сазсырнай, жетіген, сыбызғы, фортепиано, шаңқобыз сынды аспаптарды меңгердім. «Жігітке жеті өнер де аз» дейді ғой, бар күш-жігерімді осы салаға арнап келемін. Халық пен эстрада әндерінен өзге опера жанрындағы әндерді де айта аламын. Сол студент кезімде көптеген халықаралық байқауларға қатысып жүлдегер болғаным бар. Түркия елінде өткен сайыста түрік тілінде ән айтып бірінші орын, кейін Санкт-Петербург қаласында Гран-при алдық. Одан кейін консерваторияда оқыған кезімде де түрлі конкурстарға қатысып, өзімді сынап келемін.  

Нұртас Қайратұлы: Бұл сұрақ мені де қызықтырып келеді(күліп). Халқымыз "Бақ шаба ма, бап шаба ма?",- дейді ғой, бәлкім біздің бағымыз жанбай жатқан болар?! Дегенмен бұл біз қол қусырып отырмыз дегенді білдірмейді, қолдан келгенше еңбектенудеміз. Жеке туындылар жаздырып, сапалы дүниелер шығарып жүрміз. Қазір барлығы қаржыға байланысты заман ғой. Мойындау керек кейбір өнердегі адамдар «ағаларының арқасында» жетістікте жетіп жатыр. Ал мен биікке төгілген термен шыққым келеді. Демеуші де, продюсер де қажет емес, қайта өзің бәрін көрудің арқасында тәжірибе жинап, өнердің қыр-сырын ұғасың. Осыған шүкір деймін.

Нұртас Қайратұлы: Жоқ, мен бұл жерде «қазіргі деңгейіммен тоқтаймын» деген мағынада емес, жалпы өткенге өкпе жоқ екенін айтқым келді. Қазіргі таңда бес бейнебаян, 15-ке жуық әнім бар. Осы жылдың өзінде екі бейнебаян түсірдім, оның біреуі екі миллионнан астам қаралым жинаған болатын. Бірақ әсірелеуді ұнатпаймын, өзін тым жоғары бағалайтындардың қатарынан емеспін.

Нұртас Қайратұлы: Оқу бітіргелі екі жыл болды, осы уақыт аралығында тек шығармашылықпен айналысып келемін. Енді заман ағымына сай әндер мен бейнебаян түсіруге тырысып жүрмін. Бірақ алдағы уақытта аспаптарды да пайдаланып, өзгеше стилді де тарту ету ойымда бар. Бәлкім басқа тілдерде де ән жаздырып қалармын.

Нұртас Қайратұлы: Нұрсұлтан менің жақын досым, өнер жолын бірге бастадық. Иә, талай ән жазғанымен, түріктің әнімен танылғаны рас. Менің де қоржынымда жақында «Бар менде» деген түріктің әні қосылды. Өзге елдің - әндерін айту қазіргі күні трендке айналған сияқты. Бірақ ешқандай ұрлаған жоқпыз! Арнайы рұқсатын алып, сөз жаздырып, бейнебаян түсірдік.

 Нұртас Қайратұлы: Жоспар бар. Жақында ғана менің көптеген әндерімнің сөзін жазған Қайнар Жұмағожа мен Ынтымақ Тоқтарұлының тамаша тандемі шықты. Дуэт болатын ән, алайда кіммен айтарымды әлі шешкен жоқпын. Рейтингі жоғары әншімен де айтуға болады, бірақ мен өзіммен қатарлас, сахнаға енді аяқ басқан қызбен айтқаным дұрыс шығар деп ойлап жүрмін. Ән жақында ғана бітті, енді қалғанын уақыт көрсетер.

Нұртас Қайратұлы: Қазақта «Тойға шықпаймын!",- дейтін əншілер аз секілді, шоу-бизнес өкілдерінің 80 пайызы тойда жүреді. Əншілердің басты табысы – той. Өзім жайында айтар болсам, халық қалап тұрса 4-5 әнімді орындап кетемін. Менің әндерім «тойдыкі» дей алмаймын. Өзім табиғатымнан көңілді жігітпін, сол себепті әндерімнің жанры жылдам, ойнақы. Дегенмен тыңдармандарым «Лирикалық әндер қашан жаздырасыз?» деп жиі сұрай бастағандықтан, бірнеше ән дайындап қойдық. Соның алғашқысы «Көрінші көзіме» деген ән. Жыл сайын 5-6 ән жаздыруға тырысамын, Алла қаласа, жыл соңына дейін тағы бірнеше ән жарық көреді.

Нұртас Қайратұлы: Иә, менің өзіме де мұндай хабарламалар келіп тұрады. Ән жаздырып, бейнебаян түсіру, жалпы шығармашылығыңды дамыту үшін қаржы керек екенін мойындаймын. Бірақ өзімді бақуатты отбасынан шықтым дей алмаймын, қарапайым отбасында тәрбиелендім. Анам зейнеттегі кісі, қазір менің басты қолдаушым сол кісі. Өзімнен үлкен ағам бар, отбасымен қалада тұрады. Негізі мені өнерге баулыған әкем, сондықтан сол кісінің атын өшірмеу үшін еңбек етіп келемін. Демек менің шығармашылығымдағы әр кірпішті өзім қалап келе жатырмын деуіме болады. Ешқандай демеушім жоқ. Өткізетін концерттерімнің жарнамасын да өзім жасаған кездерім болған.

Нұртас Қайратұлы: Енді ол адамның өз мінезіне байланысты шығар?! Қуандық Рахыммен аса тығыз байланыстамын дей алмаймын. Бірақ сәлеміміз түзу, арасында хабарласып тұрамыз. Халықты мойындатқан, ерекше дауыс иесі ғой. Халықтың сұранысында жүрген əншілер болғандықтан, уақыттары бола бермейтінін түсінемін.

Нұртас Қайратұлы: Бәлкім бұлай айту артық шығар, дегенмен ондай әншілердің бар екен рас. Атын атап, түсін түстеудің қажеті жоқ деп ойлаймын. Мен фонограммасыз, жанды дауыста ән айтуды қолдаймын! Қазіргі мәдениет министрі біздің ұстазымыз десек болады. Ол кісінің жанды дауыста ән айту мәселесін көтергені қуантты. Егер сондай заң болса, сахнада кәсіби мамандар мен таза таланттар қалады деп ойлаймын.

Нұртас Қайратұлы: Мен кәсіби емес әншілерге түбегейлі қарсымын. Себебі өнерпаз арнайы білім алу керек деп ойлаймын. Жаңа айтқан фонограммамен ән айту тиылса, ондайлар азаяды деген ойдамын.

Нұртас Қайратұлы: Әрине, кейіпкері бар ғой. Оның үстіне үйдегі анама да келін керек. Осы жағын да көп ойланып жүрмін, бұйыртса біздің ауылда да той бола жатар...