Кеше облыс әкімі Қырымбек
Көшербаевтың төрағалығымен облыс әкімдігі жанындағы кәсіпкерлер кеңесінің кеңейтілген
отырысы өтті. «Екінші деңгейлі банктер мен «Даму» Кәсіпкерлікті дамыту қоры»
АҚ-ның шағын және орта бизнес нысандарын несиелеуге қатысуы» тақырыбында
ұйымдастырылған жиында аймағымыздағы жүзеге асырылып жатқан «Бизнестің жол картасы - 2020» секілді
мемлекеттік бағдарламаларды қаржыландыруға жекеменшіктегі банктердің
самарқаулығы сынға алынды.
2013 жылдың қыркүйек айында құрылған облыс әкімі жанындағы
кәсіпкерлер Кеңесінде жергілікті билік өңір кәсіпкерлері тарапынан ұсынылған
баянды бастамаларды дер кезінде қолдап, олардың кедергісіз жұмыс жасауына оң
ықпал жасап келеді. Алайда, шағын және орта кәсіп иелерін мемлекеттік
бағдарламалар бойынша қаржыландыру ісіне екінші деңгейлі банктердің бөлімшелері
онша құлықты емес. Сондықтан да жиынға
осы жолы еліміздің «Ұлттық банк»
пен Қазақстан Қаржыгерлер ассоциациясының өкілдері, «Даму» Кәсіпкерлікті дамыту
қоры» АҚ басқарма төрайымы және қаламыздағы барлық екінші деңгейлі банктердің
облыстық филиал басшылары түгел қатысты.
Басқосуды ашқан аймақ басшысы Қ.Көшербаев қазіргі
таңдағы кәсіпкерлікті қолдау мемлекетіміздің экономикалық саясатының басым
бағыты екендігін, Елбасының Қазақстан халқына арнаған Жолдауларында кәсіпкерлік
саласы ұлттық экономикамыздың қозғаушы күші ретінде анықталғанын, сонымен
қатар, осы маңызды мәселенің елдің дағдарысқа қарсы жоспарында бар екендігін
атап өтіп, облысымызда шағын және орта бизнесті қаржыландыру ісі өткір күйінде
тұрғанын жеткізді.
Мұнан соң кезек хабарламашыларға берілді. Алдымен
облыстық кәсіпкерлік және туризм басқармасының басшысы Тельман Сүлейменов
«Екінші деңгейлі банктер мен «Даму» Кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ-ның шағын
және орта бизнес нысандарын несиелеуге қатысуы» тақырыбында баяндама жасап,
зерттеулер нәтижесін жария етті.
Нақты кезеңде облыста екінші деңгейлі 12 банк филиалы
жұмыс жасайды. Биылғы 8 айда осы банктер арқылы ШОБ нысандарына 12,8 млрд.
теңге несие берілген. Ал, республикадағы шағын бизнесті несиелеу сомасы 1,5
трлн. теңгеден асады екен. Статистикаға жүгінсек, осындағы біздің облыстың
үлесі небәрі 0,8 пайызды құрайды. Яғни, аймақтардың ішіндегі рейтинг бойынша
біз ең соңғы орынға тұрақтағанбыз. Бұл, әрине, жоғарыда атап өткеніміздей, банк
филиалдарының бизнесті қолдауға немқұрайдылығының салдарынан болып отыр. – Елбасының
тапсырмасына сәйкес, екінші деңгейлі банктерден несие алу қолжетімді болуы
тиіс. Бірақ, кәсіпкерлеріміздің банктерге деген өкпесі қара қазандай. Тіпті,
несие соңында айлап емес жылдап жүретіндер бар. Нәтижесінде, банкке қолын бір
сілтеп, тастап кетеді, –- деді аталған басқарманың басшысы.
Оның айтуынша, Ұлттық қодан өңдеуші секторға бөлінген
қаржыдан облыстық банк филиалдары арқылы 25 жоба қаржыландырылған. Несие
сомасы 609 млн. теңге ғана. Атап айтқанда, «БанкЦентрКредит» өңірдегі филиалы
19 жобаны, «Халық Банк» 9 жобаны, «Темірбанк» 3 жобаны қаржыландырған. Биылдан
бастап өңірдегі 12 банк филиалының 10-ы кәсіпкерлік нысандарды несилендіруде.
Бірақ, өте аз мөлшерде. Жалпы, «Бизнестің жол картасы–2020» бағдарламасы
облыста 2010 жылдан бері жүзеге асырылып келеді. Аталған бағдарлама 6 компонент
арқылы жүзеге асырылса, оның 3 компоненті тікелей екінші деңгейлі банктердің
қатысуымен жүргізіледі. Кәсіпкерді несиесінің пайыздық мөлшерлемесін
субсидиялау, оған ішінара кепілдік беру және валюталық несиесі бар кәсіпорындарды
қолдауда банктердің үлесі аз.
Кеңесте сөз алған «Даму» Кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ
басқарма төрайымы Ләззат Ибрагимова, «Ұлттық банк» өкілі Керімқұл Есболатов және
Қазақстан Қаржыгерлер ассоциациясының өкілі Мәулен Өтеулиев және жергілікті
кәсіпкерлер бұл мәселенің оң шешімін табу жолдары туралы ұсыныстарын
айтты.
Кеңес жұмысын қорытқан аймақ басшысы Қ.Көшербаев
облысымызға Еуропалық қайта құру және Даму Банкісінің басшысы сэр Сума
Чакрабарти сапарлап келіп, 6 жобаны қаржыландырғанын, қараша айында әлемдік
деңгейдегі беделді банкпен тағы 2 үлкен жобаны қаржыландыру бойынша келіссөз
жүргізілетінін атап өтті. Енді екінші деңгейлі банктер филиалдарымен нақты
жұмыс жасауға көшетінін, алдағы уақытта «Ұлттық банктің» басшысы мен барлық
екінші деңгейлі банктердің жетекшілерінің басын қосып, олардан нақты ұсыныстар
күтетінін айтты. Бұл өткір мәселені дереу жоғары деңгейде шешуге күш салатынын,
осылайша, шағын және орта бизнеске барынша қолдау көрсету біздің азаматтық
борышымыз екендігін жеткізді. Облыс әкімі өзінің орынбасарлары Серік Қожаниязов
пен Наталья Годуноваға және бірқатар басқарма басшыларына тиісті тапсырмалар
берді.