Сыр бойы

Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың Мемлекет басшысы ретіндегі алғашқы «Сындарлы қоғамдық диалог – Қазақстанның тұрақтылығы мен өркендеуінің негізі» атты жолдауы – қазақстандықтардың жарқын болашағына деген сенімін нығайта түскен, тарихи маңызы аса зор бағдарлама. Жолдау – Президенттің «Баршаға ортақ игілік! Сабақтастық. Әділдік. Өрлеу» атты сайлауалды бағдарламасының жалғасы.

Отыз жылға жуық Тәуел­сіздік кезеңінде Тұңғыш Президент-Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың сындарлы да салиқалы саясатының нәти­жесінде Қазақстан әлемдегі алдыңғы қатарлы мемле­кеттердің қатарынан орын алды, жаңа Қазақ Елін әлем таныды. Жолдауда Мемлекет басшысы Елбасы саясатын сабақтастыра отырып, Қазақстанды дамудың жаңа белесіне шығаратын өз бағдарламасын жариялады.

Елдің әл-ауқатын арттыруға байланысты бірінші кезектегі мәсе­лелерді шешудің басым бағыттары айқындалған Жол­дауда қазіргі әлеуметтік-эконо­микалық жағдайға жан-жақты, терең талдау жасалған және оны түбегейлі оңалту бағытында нақты міндеттер қойылып отыр.

Тұрғындардың кірістерін арттыру, халықты толғандырған ең өзекті деген проблемалар жөнінде маңызды тұжы­рым­да­малар айтылды. Ендігі кезекте атқарылатын жұмыстың басты мақсаты – елдегі рефор­малардың ауқымды және жедел жүзеге асырылуын қамтамасыз ету болып табылады.

Мемлекет басшысы қазіргі уақытта бізге тәуелсіздіктің жетіс­тіктерін еселеп, елімізді дамытудың жаңа сапалы кезеңіне шығару мүмкіндігі бері­ліп отырғанын айтты. Бұл Елбасы саясатының сабақ­тастығын сақтап, жүйелі реформалар жүргізу арқылы қол жеткізе алатын мүмкіндіктер.

Ел Президентінің Жолда­уында қазақ тілінің мемлекеттік мәртебесіне ерекше назар аударылды. Алдағы уақытта туған тіліміздің мәртебесі күшейіп, ұлтаралық қатынас құралына айналатынын жеткізді. Сондай-ақ, бұған дейін қазақ жазуында қолданып келген әліпбиді латын қарпімен ауыстыру кезең-кезеңімен жалғасын табатын болады. Бұған дейінгі кездесулерде де Мемлекет басшысы тіл тақырыбына қатысты ұтымды ойын білдіріп келді. Қазіргі жаһандану заманында бұл мәселе ешқашан өзектілігін жоймайды.

Қарапайым халық үшін Жолдауда айтылған маңызды мәселенің бірі – зейнетақы жүйесіне байланысты болды. Себебі, мемлекет басшысы азаматтарға зейнетақы қорында  жинақталған қаржыны пайда­лануға рұқсат беру мәселесін пысықтауды үкіметке тапсырды. Қорда жиналған қаржыны баспана сатып алуға немесе білім алуға жұмсауға мүмкіндік берілсе. Алдағы уақытта Үкімет пен Ұлттық банк біраз шаруа атқарып, зейнетақы жүйесінің тиімділігін арттыруы қажет. Өйткені, бүгінде жұмыс істеп жүрген адам қордағы қаржысын пайдалана алмайды. Президент бұл жағдайды ескеріп, жинақтың бір бөлігін мақсатты пайдалану мәселесін жүктеді.

2015 жылы Жер кодексіне бірқатар өзгерістер енгізіліп, халық арасында түсініспеушілік орнаған болатын. Сол мәселеге Мемлекет басшысы ретінде шетелдіктерге жердің сатылмайтынын қадап айтты. Ол бұған ешқашан жол берілмейтінін жеткізді. Дегенмен, жерді тиімді пайдалануды қамтамасыз ету – біздің мақсатымыз екенін де білдірді. Сонымен қатар Президент көптеген азаматтар мен заңды тұлғалардың мемлекеттен жерді жалға тегін алып, жұмыс істемей текке ұстап отырғанын да жасырмады. Осыған байланысты пайдаланылмай жатқан ауыл шаруашылығы жерлерді қайтарып, жердің – ортақ байлық ретінде жұмыс істейтіндерге ғана тиесілі екендігін ескерте отырып, Үкімет пен Парламентке тиісті шаралар қабылдау қажеттігін жеткізді.

Мемлекет басшысы ин­дустриялық-инновациялық даму бағдарламасы аясында өнімділігі жоғары орта биз­неске қолдау көрсетудің кешенді шараларын әзірлеуді тапсырды. Жаңа жұмыс орындарын құруға бағытталған, қосымша салық түсімдерін ұл­ғайтатын жаңа жобаларға басымдық берілуі қажет. Сонымен қатар, отбасылық шағын және орта бизнестерді құруды ынталандыруға, көпбалалы аналарға үйде отырып жұмыс істеу мүмкіндігін беруге күш салыну керек. Экономикалық өрлеу және әлеуметтік саланың барлық бағыттары бойынша саяси реформалар кезең-ке­зеңімен жүзеге асуда. Алдымызда табанды әрі жан-жақты ойластырылған мем­лекеттік тұ­­жы­рым­да­маларды орындау мін­­деті тұр. Билік пен қо­ғам арасында тұ­рақты диалог орнату алдағы уақытта ат­қа­ратын жұмыстың басым бағытына айналуы тиіс. Сон­дықтан аза­маттық қоғамға қол­дау көрсетіп, оның әлеуе­тін ны­ғайта түсу аса маңызды. Елі­мізде белгілі қоғам өкілдері өзекті проблемалардың тиімді ше­шімін табу бағытында ау­қым­ды жұмыстар жүргізетін болады.

Жалпы, бұл Жолдаудың тарихи маңызы ерекше. Президент қойған барлық міндетті табысты жүзеге асыру үшін шешім қабылдау үдерісінің  ашық­­тығын арттыруға, шешім­дерді қабылдау барысын­да халықты тарту ісіне негіз­гі екпін берілуі қажет. Мем­лекеттік қызметшілердің қойыл­­ған міндеттерге жетуге, әсі­ресе инвестиция тарту, еңбек өнімділігін арттыру, шикі­заттық емес экспортты ұл­ғайту, жаңа жұмыс орындарын ашу мәселелеріндегі жеке жауап­кершілігі күшейтіле түседі.

Облыс әкімі Қуанышбек Ысқақовтың төрағалық етуімен Мемлекет басшысының Қазақ­стан халқына арнаған «Сындарлы қоғамдық диалог –  Қазақ­стан­ның тұрақтылығы мен өркен­деуінің негізі» атты Жолдауын ілгерілетуге арналған облыс әкімдігінің жиыны өтті.

Тұңғыш Жолдауында Пре­зидент ел өміріндегі түйткілді мәселелердің түрлі шешімдерін ұсынғанын, сонымен қатар Үкіметке, салалық министрліктерге, әкімдер мен жауапты тұлғаларға ел экономикасын серпінді дамыту бағытында міндеттер жүктеп, нақты нәтижеге қол жеткізуді тапсырғандығын мәлімдеді.

Әрбір отандасымыздың әл-ауқатын жақсарту, елімізді әлем­дік көшбасшы мемлекеттер қатарына қосу – Қасым-Жомарт Кемелұлының наза­рындағы мәселе екеніне көз жет­­кізгенімізді, сондықтан сәт сайын құбылып, геосаяси жағ­­дайдың жылдам өзге­ріс­терге ұшырап жатқан сәтінде Пре­зи­денттің тапсыр­малары мен бас­тамаларын бұл­жытпай орын­дап, Сыр елінің ауыз­біршілігі мен сындарлы шақта сыр бермейтін игі қасиетін көрсетуіміз қажет, – деп атап өтті.

Облыс әкімі Мемлекет басшысының Үкіметке шағын бизнесті алдағы 3 жыл бойы табыс салығынан босатуды және тексеруге мораторий жариялауды тапсырғанын айта келе, мораторий еш қадағалау болмайды дегенді білдірмейтінін, осы уақытта өзара реттеушілік пен қоғамдық бақылау белсенділігін арттырудың қажеттілігін атап өтті. Жаппай кәсіпкерлікті дамытудың үшжылдығы аясында шағын және орта бизнеске қаржылай қолдау көрсетілетінін, ал қаржылай қолдаудың нәтижесі мен тиімділігі жаңа жұмыс орындарының ашылуымен өлшенетіндігін жеткізді.

Жиында елді мекендерді газдандыру ісін жалғастыру жайы сөз болды. Атқарылған жұ­мыстардың нәтижесінде қазіргі уақытта халықтың 63 проценті табиғи газ тұтынуға мүмкіндік алғандығы, ендігі кезекте жұмыс 3 ауданда жалға­сатыны, сөйтіп 2022 жылға қарай облыс халқын газдандыру үлесін 64 процент­тен 72 процентке жеткізу көзделіп отырылғандығы баяндалды.

Сонымен қатар, биылғы Жолдаудағы бір ерекшелік, отбасы мен балалар құқығы, инклюзивті қоғамды дамыту мәселесінің көтерілгенін айта келе, тұрмыстық зорлық-зомбылық құрбандарына көмек көрсету және олардың құ­қық­тарын қорғау бойынша облыста «Қамқорлық» дағ­дарыс орталығы жұмыс істеп тұрғанын, келушілердің қызмет алуы үшін облыстық бюджеттен 7,3 млн теңге қаржы  бөлінгендігін жеткізді.

Жиын барысында облыс әкімі Жолдаудан туындаған міндеттерді жүзеге асыруға байланысты тиісті сала басшыларына тапсырмалар берді.  

Жергілікті өкілді орган – об­лыстық мәслихатта Мемлекет басшысының халыққа жол­дауын, ондағы көзделген міндеттерді басшылыққа ала отырып, заңмен белгіленген өз құ­зыреттері шегінде тиісті ше­шімдер қабылдайтын болады.

Халық қалаулылары сайлау­шылардың талап - тілектерін, ұсыныс-пікірлерін негізге ала отырып, халықтың әл-ау­қа­тының жақсаруына, эко­но­микалық әлеуетінің көтері­луіне өз үлестерін қосуда. Қашанда мақсатының айқын­дығымен ерекшелене отырып, мемлекеттің іргетасын бекітуде, экономикалық өсім мен саяси ахуалды тұрақтандыруда жалпыхалықтық қолдауға ие «Nur Otan» партиясы жергілікті мәслихаттарда жетекші рольге ие болып келеді. Қазіргі таңда аталған реформалық бағыт­тың мемлекеттік саясат­қа сай ұстаным екенін мәсли­хат­тардағы «Nur Otan» партия­сының фракциясына біріккен халық қалаулылары өздерінің нәтижелі жұмыстары арқылы көрсетуде. Фракция мүшелері болып жатқан саяси оқиғаларға қызу үн қосып, әлеуметтік-экономикалық маңызды шара­ларға белсене араласып келеді.  

Депутаттарымыз қоғамда орын алып отырған сан алуан өміршең проблемаларды көріп, біліп, зерттеп, зерделеп тиісті мемлекеттік органдардың алдына нақты мәселелер қойып, оның оң шешілуіне ықпал етіп, бастамашы болып жұмыс жасауда. Осы тұрғыда облыстық мәслихат депутаттары өздерінің беделін, белсенділігін іс жү­зін­де жоғары дәрежеде артты­ра отырып, барынша батыл іс-қимыл танытуымыз қажет. Ел­дің аманатын арқалап атқа қонған азаматтарымыз бұ­рын­ғы­дан да қайраттанып, жі­гер­леніп, халыққа қалтқысыз қыз­мет етіп, жасампаз дәуір­­дің жаңалық­тарын ба­рын­­ша сергектікпен қабыл­­дап, жеңістеріміз бен же­тіс­­­тік­­­терімізді, ұлттық құнды­­лық­­­тарымызды келер ұр­паққа қалдыру жолында аянбай еңбек ету – біздің азаматтық мін­детіміз.

Билік пен халықтың дәнекер-байланыстырушысы ретінде облыстық мәслихат депу­таттары жергілікті атқару­шы органдарының алдына әлеу­меттік мәселелерді батыл түрде қойып, олардың жүзеге асырылуында халық қалаулылары – мәслихат депутаттары, алдағы уақытта да белсенді қызмет атқаратын болады.

Тәуелсіздік жылдарында еліміз айтулы белестерді бағындырды. Де­ген­­мен, әлі де атқарылатын жұмыстар аз емес. Сондықтан, ортақ шаңырағымыз – Қазақстанның гүл­денуі жолында еліміздің әрбір азама­ты өз жауапкершілігін сезіне оты­рып, халқына қалтқысыз еңбек етуі басты парыз болып саналады. Мақсат айқын болғанда ғана нақты нәтижеге қол жеткізуге болады.Ұлттың ертеңін ойлаған қоғам ғана өркениет жолында еңбек атқарып, түпкілікті нәтижеге жететін болады. Сон­дықтан да, Қазақстанның өркениетті елдердің қатарында болуы үшін мақсат-мүддеміз бір болғаны абзал. Біз мызғымас бірлік пен тынымсыз еңбек арқылы алға ұмтыла білсек қана, өз мұратымызға жете аламыз. Халық қалаулысы деген абыройлы мәртебеге лайықты болып, еліміздің өркендеуі жолындағы маңызды ше­шімдер қабылдайтын жұмыста жетер жетістігіміз баянды болып, Тәуел­сіздігіміз тұғырлы, Елдігіміз ғұмырлы болсын!

Қ.БИСЕНОВ,

Қызылорда облыстық мәслихатының хатшысы, т.ғ.докторы, профессор,

академик, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері.