Сыр бойы

 Сәрсенбі күні Арал ауданында болған облыс әкімі Қуанышбек Ысқақовтың жұмыс сапары бейсенбіде Қазалы ауданында жалғасты. Өндірістік және әлеуметтік нысандардың жұмысымен танысқан аймақ басшысы тұрғындармен кездесіп, Қазалының бүгінгі ахуалын бағамдап, ауылдарды арнайы аралады. 

Қазір Қазалыда құрылыс жұ­мыс­тарының қарқыны қатты. Нысан­дар ел игілігіне берілсе, тұрғын­дар­­ға да, мемлекеттік қызметке де тиімді.

Алдымен облыс әкімі Басы­қара елді­ мекеніндегі Ә.Ты­ны­баев атын­дағы су торабының жұ­мысымен та­ныс­ты. Су тора­бы 60 гектар егіс­тік алқабын және 450 гектар ша­бын­дықты суар­малы сумен қам­та­масыз ете­ді. Сондай-ақ, мұнда ау­дан әкімі Мұрат Ергешбаев Сырдарияда сең жүру кезіндегі аудан аумағындағы қауіпті аймақтар мен ауыл шаруашылығы саласы­ның даму деңгейін таныстырды. Бүгінде Сырдарияда мұз жиналса, аудан бойынша елді мекендерге қауіп төндіретін 11 иін бар.

Қазалылықтардың негізгі тіршілігі – егін және мал шаруа­шылығы. Биыл мұнда 17508 гектар жерге ауылшаруа­шылық дақылдары егілген. Қазір ауданда егін­шілікпен 6 шаруашылық тұрақты түрде айналысады. Айта кету керек, осы жылы күріш егісінің көлемі өткен жылмен салыстырғанда 575 гектарға кем. Есесіне, суды аз қажет ететін әртараптандыру бағытындағы басқа дақыл­дар­дың көлемі артқан. Ал, мал басында тұрақты өсім бар. Сонымен қатар, «РЗА» АҚ-ның 660 басқа арналған сүт бағытындағы типтік жобадағы кешені және «Сыр маржаны» ЖШС-ның 3 мың басқа арналған мүйізді ірі қара малын бордақылау алаңы жұмыс істейді.

Басықарадан кейін сапар Жалаңтөс батыр ауылында жал­ғасты. Облыстың жаңа әкі­мін ерекше пейілмен қарсы алған тұрғындар ауыл тарихынан, оң өзгерістерден хабардар етті. Ауыл кәсіпкерлері мұнда арнайы көрме дайындапты. Айталық, Оңдашбай Өтеміс – он саусақсыз-ақ «темірге тіл, жаңқаға жан бітіретін» қолөнер шебері. Дайындаған тымақ, мәсі, жабу, ат әбзелдері де көздің жауын алады. Облыс әкімі ұлт құндылығын қайта жаңғыртатын мұндай шеберлерге лайықты қолдау көрсетілу керегін айтты. Ең бастысы, жаңа бизнестің экономикалық, әлеуметтік тұсын таразылап, саралап алу керегін де ескертті.

Мұнан кейінгі бағыт – «РЗА» АҚ сүт-тауар кешені. Қуанышбек Досмайылұлы тәу­лігіне 30 тонна «Дәмді» сау­да белгісімен сүт өндіретін ферманың жұмысымен танысты. «Дәмдінің» дәмі тіл үйіретіні рас. Мұнда ең бас­ты­сы – химиялық қоспаларды пай­даланбай-ақ, экологиялық стан­дарттарға сай органикалық таза тамақ өнімінің дайындалуы.

– Қазір цехта сұранысқа байла­нысты пастерленген және ультрапастерленген сүт, айран, қаймақ, сүзбе, сары май және ірімшік шығарылады. 35 адам тұрақты жұмыспен қамтылған. Ал өнімді біздің аймақтан бөлек, Маңғыстау, Атырау, Ақтөбе, Батыс Қазақстан өңірлеріне жөнелтеміз, – деді технолог Мұратбек Бекболатов.

Аймақ басшысы тұрғын­дар­­мен кездесу үшін Ғ.Мұ­ратбаев ауылына жол тартып, ақсақалдармен жүздессе, мұнан кейін былтыр бой кө­терген  Әйтеке бидің еңселі ес­керткішіне барды. Биіктігі 12 метр монументтің авторы – Қазақстан Суретшілер ода­ғының мүшесі, мүсінші Қазбек Сатыбалдин. Ескерт­кіш халық көз тоқтатып қарай­тындай аумақтан орын алған. Маңайында құрылысы енді ғана басталған Мекемелер үйі, аудандық сот ғимараты, жаңа аурухана бірден көзге түсті. Бұл жерде облыс әкімі Қазалы қаласы мен аудан орталығын байланыстыратын жаңа қаланың құрылысымен танысты.

Ал Қазалы аудандық ор­та­лық ауруханасында облыс әкі­мі аудандағы денсаулық сақтау са­ла­сының дамуы мен соңғы жаңалықтарынан хабардар болды. Бір ерекшелігі, Қазалыдағы бұл ауруханада тек облыс ор­та­­лықтарында ғана болатын, құ­ны аса қымбат ангиограф ап­­­параты бар. Сондай-ақ, об­лыс­­­тық денсаулық сақтау бас­қар­­масының басшысы Жақ­сы­­лық Әбдусаметов бұл аудан дә­­рігерлермен толықтай қам­та­­­масыз етілгенін ерекше атап өтті.

– Қазалы ауданының 57 мың тұрғынына қазір Қазалы ауданаралық ауруханасы және Қазалы теміржол ауруханасы қызмет көрсетеді. Аудан­аралық аурухананың құрылымында бір­неше нысан бар. Орталық емхана, 17 дәрігерлік амбулатория, 3 фельдшерлік пункт, 15 медициналық бекет. Биыл 6 жас маман ауданға келіп, жұмыс істеуге келісімін берді. Оның 3-і ауылдарға жұмысқа жіберіледі, – деді ол.

Мұнан кейін Қуанышбек Досмайылұлы балалардың демалыс орталығына арнайы бұрылды. Елдің ертеңі жарқын, ұрпақ ұлағатты болсын десек, бар мейірім балаларға болуы керек. Облыс әкімі «Шағала» балалар сауықтыру орталығында алаңсыз асыр салған бүл­діршіндерге доп тарту етіп, бассейндегі балақайлардың «Су добы» ойынын тамашалады. 

Жазғы маусымда 700-1000 оқушыны қабылдайтын «Шағала» орталығы 7 ауысымда жұмыс істейді. Оның аумағында  балалар демалатын 2 корпус, асхана, медпункт, бассейн және футбол алаңы бар. Мұнда 12 педагог 10 күн бойы әр күнге айдар тағып, танымдық, мәдени, спорттық шаралар ұйымдастырады. Бейсенбіде «Денсаулық» күнін атап өткен балалар адам саулығына байланысты шаралардың бел ортасында жүр екен. Байқауымызша, көңілдері шат. Тіпті, араларында «Шағалаға» жетінші мәрте келсе де, мұндағы демалыстан жалықпаған оқушыларды көрдік.

Айта кетерлігі, «Шағала» – Сырдарияның жағасында орналасқан демалыс орталығы. Аймақ басшысы 1957 жылы салынған орталықтың соңғы жөндеу жұмыстарымен танысып, балалар алаңын аралады.

Облыс әкімі сапар барысында Ақтан батыр ауылының тұрғындарымен кездесіп, «Қа­залы­Теміржолжылу» МКК жұ­мысымен де танысты.

1996 жылы пайдалануға берілген кәсіпорында ДЕ-14/16ГМ маркалы 4 бу қазандығы бар, олардың үшеуі жылыту маусымында және біреуі резервте жұмыс істейді. Қазір «ҚазалыТеміржолжылу» МКК 102 мекеме, 46 көпқабатты үй мен 184 жеке үйді  жылумен қамтамасыз етеді. Бу қазандықтарында негізгі отын – табиғи газ болса, 288 тонна резервтік отын – мазут та бар.

Мұнан кейін облыс әкімі «LCI-MK» жауапкершілігі шек­теулі серіктестігін де аралады. Негізінен құрылысқа қажетті материалдар өндіретін зауыт жылына 10 мың текше метр темір-бетон бұйымдарын және конс­трукцияларды жасап шығарады. Бүгінде 18, 21, 24 метрлік балкаларды стандарттарға сәйкес дайындайтын серіктестік рес­публика аумағын жол-көпір құрылыстарына қажетті темір-бетон бұйымдарымен қамтамасыз етуде.

Аймақ басшысы бұл сапарында Қазалы локомотив жөндеу зауытына да барып, жұмысшылармен кездесті. Қуанышбек Ысқақов цехтардың жұмысымен танысу кезінде темір тұлпардың бабын білген теміржолшы еңбегі елеулі екенін атап өтті. Сондай-ақ, Арыстағы жарылыс кезінде облыс аумағында тоқтаған по­йыз жолаушыларына сапалы қызмет көрсетілгенін де еске салды.  Өткен ғасырда, 1905 жылы құрылған депода қазір 369 адам қызмет атқарады екен.

Қуанышбек Досмайылұлы аудан орталығындағы көпқабатты үйлердің құрылыс жұмыстарымен де танысып, екі және үш бөлмелік пәтерлерді аралап көрді. Қазір Әйтеке би кентінде «Нұрлы жер» бағдарламасының аясында 18 пәтерлік 6 жалдамалы көп­қабатты тұрғын үйдің құрылысы жүргізілуде. Нысан салынып біткенде олардың әрқайсында екі бөлмелі 12 және үш бөлмелі 6 пәтер болады.

Қазалы ауданына жұмыс са­парының соңында облыс әкімі «Қазалы Керуен» көлік, сауда-логистикалық орта­лығына барды. Автовокзал, автотұрақ, техникалық қызмет көрсету, сауда алаңдары бар орталық жан-жақты қызмет көрсетеді.

Айдана ЖҰМАДИНОВА.