Сыр бойы

2018 жыл қазақ еліне тарихи тартуын ала келді. Ақордалы Астананың 20 жылдығы жалпыхалықтық мерекеге айналып, елде ерекше аура қалыптасты. Бұл – Сырдың бас қаласы Қызылорданың 200 жылдық тарихты түйіндеп, үшінші жүзжылдыққа қадам басқан жылы. Қазақстанның алғашқы астанасы мен бүгінгі Астана арасындағы рухани байланыс, екі қаланың егемендік жылдарындағы қалыптасу тарихы ұлтқа ұпай, Алашқа абырой әкелгені анық.

20 жыл бұрын Ақмоланың ас­та­на ретінде таңдалуы батыл ғана емес, аса маңызды тарихи ше­шім бол­ды. Айбары асқақ Астана – тәу­елсіздіктің тірегі. Бүгінде эко­но­ми­­каның кү­ретамырындай болып, ин­нова­циялық жаңалықтарды енгізуде көш­басшы шаһарға айналды. ХХ ға­сырда әлемде Германия мен Бразилия астаналарын ауыстыру туралы шешім қабылдаса, жаңа ХХІ ғасырда тек Қазақстан ғана батыл қадамға бел буған. Сарыарқаның жазық дала­сында жаңадан бой көтерген қала­ның халқы қазір 1 млн 200 мыңға жет­ті. Биыл мегаполисте соңғы тех­но­логияға негізделген нысандар ашылса, мерейтойға орай барлық өңірлер де қала инфрақұрылымы мен туристік әлеуетін арттыруға үлес қосып, тарту жасады.

Қызылорда облысының қар­жы­­лан­дыруымен былтыр Са­ры­арқа да­ласында зымыран – ға­рыштық тех­­ни­касы му­­зейі­нің ашық экспози­ция­сы бой көтерді. Бұл – ғарышқа са­­пар­дың қазақ жерінен бас­тал­ға­нын білдіретін керемет кешен. Бүгінде ашық аспан ас­тындағы музей – Ас­тананың туристік кластерінің ма­ңызды бөлшегі. Елордалықтар қы­зы­ғып барып, ғарыш аппараттары­мен танысуға мүмкіндік жасайтын та­нымдық орынға ай­налды. Мұнда «Ко­ролевтің же­тілігі» аталып кеткен Р-7 жинақтамасының ең танымал зымыраны – «Союз», «Протон» зымыран тасығыштары, ұшырылым құралында пер­со­налдың болуын қажет етпейтін алғашқы әмбебап кешен – «Зенит», «Боран» ғарыш кемесінің үлгілері қойылған.  

Ал Сыр елі Қызылорда қаласының 200 жылдығын барша халық болып қала күніне орай күзде атап өтті. Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев қызылордалықтарды құт­тық­тап хат жолдады. Мерейтойға келген ҚР Мемлекеттік хатшысы Гүл­шара Әбдіқалықова жылы лебізін ай­тып, Елбасының құттықтауын жет­кізді. Ақтөбе облысының әкімі Бердібек Сапарбаев, академик Асқар Жұмаділдаев, ҚР Елтаңбасының авторы Жандар­бек Мәлібеков сынды Сыр өңі­рінен шыққан танымал тұл­ғалар, өнер иелері келіп, ел қуа­­нышымен бөлісті. «Сыр сү­лей­лері» аллеясынан бастау ал­ған мерекелік шарада «Қауын-қарбыз», «Қымыз-шұбат», «Бау­­ырсақ» дәстүрлі фестивальдары, қолөнер бұйымдарының көрмесі, ұлттық спорт түрлерінен сайыстар, ұлттық-этнографиялық концерт ұй­ымдастырылды. Қос мерейтойға орай және «Рухани жаңғыру» бағ­дарламасы аясында былтыр 1 ха­лықаралық, 9 республикалық, 29 об­лыстық конкурстар мен фестивальдар ұйымдастырылған.

Мерейтойдың ең басты тар­туы – Сырдарияның сол жаға­лауында бой көтерген жаңа қала. Оның алғашқы нысаны – Қазақ Орталық атқару Коми­тетінің (КазЦИК) ғимараты үлгісіндегі қалалық музей мен «Рухани жаңғыру» орталығы пайдалануға беріліп, алғашқы қоныстанушыларын қабылдады. Қала тойында аудандар да қалыс қалмады, ұйымшылдықпен облыс орталығындағы парк, скверлер­ге қайта жаңғырту жұмысын жүргізді. Белгілі, Қызылорда – құры­лысы қызу, дамуы қарқынды қала. 2018 жылы – Сыр елінің бас шаһары екі жүз жылдық тарих шежіресін табысты қоры­тындылап, өткен жылдың ел есін­де маңызды оқиғалармен қалғаны айқын.