Сыр бойы

Жалағаш ауданына қарасты Еңбек ауылында 30 жылдық тарихы бар  «Батыр аналар» ансамблі жұмыс жасайды. Сонау 1988 жылы ХІХ партия конференциясының қарсаңында сол кездегі сов­хоз директоры Ұзақ Еспанов,  партия ұйымының хатшысы Кеніш Жұмалиеваның бастамасымен ауылдық мәдениет үйінің жанынан құрылған өнер ұжымының алғашқы құрамында 20-ға жуық ана болды. Олардың алды – 16, соңы 8-9 бала өмірге әкелген ардақты жандар.

Ансамбль ең алғаш 1988 жылдың 7 наурызында ауыл сахнасында мерекелік концерт берді. Алақандай ауыл болған соң бірі апа, бірі жеңге, енді бірі замандас, бір-бір отбасының ұйытқысы болып отырған  аналарды сахнадан көру бір ға­нибет еді. Сондықтан болар, сән-салтанаты жарасып, жұрт ал­дына жарқ етіп шық­қан ана­лар ансамбліне көрер­мен­нің қошеметі ерекше болды. Ансамбльдің хор ұжымы орын­даған Шәмшінің әйгілі «Арыс жағасында», «Сыр сұ­луы», Ескендір Хасан­ға­лиев­­тің «Атамекені», жеке орын­­­­даудағы  «Бір бала», «Ақ да­риға», «Балымша», «Сәу­лем-ай» сияқты халық ән­дері мен  Мұ­зараптың «Ба­лымша», Ақан серінің «Ләйлім шы­рағын» сызылта салғанда, тың­даған жан тебіренбей қалмайтын. Та­биғи бояуы қанық,  кең тыныс­ты қазақы дауыс қайсыбір әннің де тылсым сырын паш ететін.

«Батыр аналар» ансамблінің бұл бастамасы аудан, облыс­тан асып, республика көле­мінде  кеңінен қолдау тапты. Партия ұйымының хат­­шысы К.Жұмалиеваның ұйым­дас­тыруымен, ел ағаларының демеушілігімен аналар ан­самблі сол жылы Алматы қа­ласына барып, «Қазақстан» телеарнасы арқылы  күллі ел алдында концерт берді. Іле-шала республикалық басылым беттерінде аналар ансамблінің тағылымын дәріптеген арнайы мақалалар жарияланып жатты. Одан бөлек, облыс, аудан, ауыл әкімдері тарапынан ансамбльдің ұлттық нақыштағы өзіндік келбетін қалыптастырып, материалдық әлеуетін көтеруге ұдайы қол­­дау көрсетіліп отырды. Ауылдағы «Еңбек-Жер» шаруа­­шылық серіктестігі өнер ұжымының сахналық киім­де­ріне, гастрольдік сапарларына тұрақты көмек көрсетіп келеді.  Сондай-ақ, ауылдық мә­дениет үйіндегі аналар бөл­месі қажетті тұрмыстық бұйым­дармен түгел жабдықталған.

Ансамбльдің алғашқы  құра­­мында өнер көрсеткен  Патима Қар­­шығаева (он алты баланың анасы), Нәбира Кауке­нова, Жанымкүл Есімова, Қанша Даярова, Мәрияш Сәтенова, Айнагүл Бұрышова, Әдеп Толыбаева, Ақзереп Аяпова,  Абаш Жұмағұлова, Жұмакүл Бексейітова  ел-жұрттың ерекше құрметіне бөленді. Олардың бірқатары бүгінде өмірден өтіп кетті. Алайда олар бастаған ізгі дәстүр әлі жалғасын табуда.

...Татулықпен тамсантқан          ауылымды,

Ауылымды, ағайын-

бауырымды.

Ізеті мол қазақтың келіндері

Бағалаттың баршаға         қадірімді,

– деп Сәнімкүл Желдербаева апамыз әнге қосқандай, шы­нында сол кісілер ауыл-ай­мақтың жақ­сылығын жария етіп, бірлігі мен берекесін, туыс­тығы мен татулығын таныта білді. Ай­талық, ауылда   жаңадан шаңы­рақ көтерген жас отбасылар алдымен «Батыр аналардың» батасын алып, отбасылық өмірге қажетті  ақыл-кеңесіне жү­гінеді. Сон­дай-ақ, мұнда ұлттық на­қыш­­т­ағы қолөнер бұйым­да­рын, күнделікті тұрмыстық жаб­дықтар, ұлттық тағамдар әзірлеуде және сәби күтіміне байланысты жас келіндердің үйренері көп.

Қазіргі уақытта ансамбльге  Рахия Жұбатханова апай  жетекшілік жасайды. Он екі перзент өмірге әкеліп, олардың барлығын өз орындарына қондырған Рахия апа бүгінде  ауыл-аймақ, ағайын-туыстың ақылшысы болып отыр. Аналардан құралған өнер ұжымының абыройы өрлеп, ісі алға басуы үшін  әлі күнге аянбай тер төгіп келеді. Бір сөзбен айтқанда, ауылдағы аналар ансамблі тек ән-би өнерін емес, жалпыхалықтық дәстүрді дамытуда  жастармен тұрақты  байланыс орнатып, жақсы өнеге қалыптастырған. Менің анам да отыз жылдан бері осы ансамбльдің мүшесі, домбырамен халық әндерін орындайды.

Ауылдық мәдениет үйі­нің директоры, ансам­бль­дің алғашқы ұйым­дас­тыру­шы­­ларының бірі Рабиға Тоқ­сейітова отыз жылдық тарихы бар өнер ұжымының ел еңсесін көтеріп, ертеңге деген сенімді нығайтуда, ұлттық өнерімізді ұлықтап, ұрпақ санасына сіңіруде, сондай-ақ, шаңырақ шуағын еселеп, отбасы құндылығын арттыруда  талай жылдан бері тағылымды ізі барын айтады.

Айтқандай, жақсы дәстүр жалғасын тауып, бүгінде «Батыр аналар» ансамблінің жаңа құрамы жасақталып жатыр. Демек, ұлттық тәрбиенің алтын тіні үзілмей, ұрпақтан ұрпаққа ұласа бермек.

Ғазиза ӘБІЛДА