Сыр бойы

 2017 жылы облыста 37,5 мың адам жұмыспен қамтылды. Экономиканың түрлі салаларында 13 105 жұмыс орны ашылды, оның ішінде 11561 – тұрақты. Жұмыспен қамту органдарына жұмысқа орналастыру мәселелері бойынша 32 210 адам хабарласып, 17 034 адам жұмысқа орналасты немесе 52,9%.

Облыста 1283 жұмыс берушілердің қатысуымен 114 рет бос жұмыс орындары жәрмеңкелері өткізіліп, 5 мыңнан астам бос жұмыс орны ұсынылды. Нәтижесінде, 7 мың жұмыс іздеуші жұмыспен қамтудың белсенді түрлеріне жолдама алды.

Сондай-ақ, Шығыс Қазақстан, Павлодар, Қостанай және Солтүстік Қазақстан облыстары өкілдерінің қатысуымен барлық аудандарда және Қызылорда қаласында солтүстік өңірлерге қоныс аудару бойынша халықпен кездесу өткізіліп, 2 мыңға жуық бос жұмыс орны ұсынылды. Атқарылған жұмыстардың нәтижесінде құрамында 132 адамы бар 32 отбасы солтүстік өңірлерге қоныс аударды.

Жұмыскерлерді жаппай босатпау мақсатында барлық ірі және орта кәсіпорындармен жұмыскерлердің еңбек құқықтарын және кепілдіктерін, жұмыс орындарын сақтау жөнінде меморандумдарға қол қойылды.  2017 жылы 545 адам жұмыстан қысқартылса, оның 28-і тұрақты жұмысқа орналасты. Басқа қысқартылған азаматтармен жұмыстар жүргізілуде.

2017 жылдан бастап өнімді жұмыспен қамту арқылы кәсіпкерлік потенциалды дамыту мақсатында «Нәтижелі жұмыспен қамту және жаппай кәсіпкерлікті дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған бағдарламасы» іске қосылды. Оны жүзеге асыруға 4,1 млрд теңге бөлінді.

Бағдарламаға қатысушы ретінде барлығы 30155 адам тартылды, оның ішінде 27810 адам жұмыссыз.

Бағдарламаның бірінші бағыты бойынша даярлауға 1515 адам жолданды, 3625 адам еңбек нарығында сұранысқа ие кәсіптер бойынша қысқа мерзімді оқудан өтті. Қысқа курстық оқуды аяқтаған 3486 адамның 759 адамы немесе 21% тұрақты жұмысқа орналасты.

Қызылорда облысы алғашқылардың бірі болып жұмыс берушілердің оқу орталықтарында  азаматтарды оқытуды бастады (оқу орталықтары). Осындай 14 оқу орталығында 857 адам оқып, оның 123-і жұмысқа орналасты. Бұл тәжірибе жұмыс берушіге өз талаптарына сәйкес мамандарды оқытуға мүмкіндік береді.    

Бағдарламаның екінші бағыты «Кәсіпкерлікті жаппай дамыту» аясында   «Бастау-Бизнес» жобасы шеңберінде кәсіпкерлік негіздері бойынша 937 адам оқытылып, оның 872-сі жобаларын қорғаса, 363-і шағын несие алды.  Жүзеге асырған жобалар аясында 635 жаңа жұмыс орны ашылды. Оқыту 5 пилоттық аймақтарда Арал, Қазалы, Қармақшы, Жаңақорған, Шиелі аудандарында жүргізілді.

Бағдарламаның үшінші бағыты бойынша жұмысқа орналасуға жәрдемдесу шараларымен 23 357 адам қамтылды, соның ішінде 13 987 адам тұрақты жұмысқа орналасты.

Жүргізілген жұмыстардың нәтижесінде облыста жұмыссыздық деңгейі 4,8% (2017 жылдың 3-тоқсанында) құрады. Жастар арасындағы жұмыссыздық деңгейі 4,5% -ға дейін төмендеді.

Әлеуметтік салада 2018 жылдан бастап жаңа реформалар енгізілуіне байланысты (атаулы әлеуметтік көмектің жаңа форматы, әйелдердің зейнетке шығу жасын ұзарту) ауыл аралау жұмыстары жүрігізілді. Нәтижесінде өзін-өзі қамтығандар мен жұмыссыздар саны  97 мыңнан асатындығы анықталды.

2018-2019 жылдарға арналған өзін-өзі жұмыспен қамтығандарды рәсімдеу бойынша қабылданған Жол картасы аясында заңсыз жұмыспен қамтылғандарды ел экономикасына, сәйкесінше міндетті әлеуметтік және медициналық сақтандыру жүйесіне тарту бойынша белсенді жұмыстар басталды.

2018 жылғы 1 қаңтардан бастап атаулы әлеуметтік көмектің жаңа форматы енгізілді. Атаулы әлеуметтік көмек көрсетудің жаңа тәсілдері «Өрлеу» жобасы аясында 2015 жылдың 1 шілдесінен бастап Қызылорда қаласы мен Шиелі ауданында, ал 2016 жылдың 1 қаңтарынан бастап қалған 7 ауданда сынақтан өткізіле отырып, өзінің тиімділігін көрсетті. Бұл жоба отбасының еңбекке қабілетті мүшелерінің жұмыспен қамтуға жәрдемдесу шараларына міндетті түрде қатысу шартымен ақшалай көмек төлеуге бағытталған. 2017 жылы осы жоба аясында 5165 азаматқа 150,9 млн теңге шартты ақшалай көмек тағайындалды.

Аз қамтылған азаматтарды жұмыспен қамтуға бағытталған шаралардың нәтижесінде, атаулы әлеуметтік көмек алушылардың саны 330 адамға азайса, атаулы әлеуметтік көмек алушылар есебіндегі жұмысқа жарамдылардың үлесі 2,3 пайызға төмендеді (2016 жылы 29,0%-дан, 2017 жылы 26,7% -ға).

Әлеуметтік қорғау шаралары аясында 69 525 аз қамтылған азаматқа 1 645,3 млн теңгеге балалар жәрдемақысы және әлеуметтік көмек төленді.

Халықтың осал топтарынан шыққан 553 түлекке еліміздегі жоғары оқу орындарында өңірге қажетті мамандықтар бойынша білім алуға   әлеуметтік көмек көрсетілді. Білім беру қызметіне ақы төлеу үшін жергілікті бюджеттен 264,0 млн теңге төленді. Жыл басынан Қызылорда қаласы мен аудандардың демеушілерінің, мекемелер мен ұйымдарының, сонымен қатар, кәсіпкерлерінің белсенді қатысуымен халықтың осал топтарынан шыққан азаматтарға қайырымдылық көмек көрсету шаралары ұйымдастырылды. Өткізілген қайырымдылық акциялар аясында облыс бойынша 19 мыңнан астам тұрмысы төмен отбасыға, мүгедектерге, жалғызбасты қарттарға 168 млн теңгеден астам қаржының қайырымдылық көмегі көрсетілді.

«Мектепке жол» акциясы аясында 10 мыңнан астам оқушыға 87,7 млн теңгеге материалдық көмек көрсетілді.

Аз қамтамасыз етілген және көпбалалы отбасылардан шыққан 40 оқушыға демеушілердің қолдауымен «Арай Санрайз» және «Талдысу» сауықтыру лагерьлеріне ақысыз жолдамалар беріліп, барлығы 1,7 млн теңгенің көмегі көрсетілді.

2017 жылдың 25 қараша – 25 желтоқсан аралығында облыста «Сыр жомарты» қайырымдылық айлығы өтті. Оның аясында 3,5 мыңнан астам отбасы, оның ішінде 2 мың мүгедек жан азық-түліктей, ақшалай, тұрмыстық заттай, жалпы 42,5 млн. теңгеге қайырымдылық көмек алды.

Мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс орналастыру арқылы үкіметтік емес ұйымдармен бірлесе отырып келесілер жүзеге асырылды:

-  «Сыр мейірімі» әлеуметтік жобасы аясында 908 жалғызбасты қарт, мүгедектер, өзін-өзі күте алмайтын науқас және аз қамтылған азаматтар 34,1 млн теңгеге 51 116 түскі ыстық тамақпен қамтылды;

- Қоғамдық келісімді нығайту жобасының аясында 250 тыл және еңбек ардагері «ЭКСПО-2017» халықаралық мамандандырылған көрмесін тамашалап, Астананың көркем жерлерімен танысты;

- Ерекше қажеттілігі бар 120 баланы иппотерапиямен оңалту қызметі жобасы. Қызмет алушы – Жақсылық Мөлдір ат спорты бойынша республикалық паралимпиада ойындарында 3 орынды иеленді.

Бүгінде облыста 29272 мүгедек бала бар.  Оның 2830-ы I топ, 11130-ы II топ, ал  10437-і III топ мүгедегі. Олардың 4875-і 18 жасқа дейінгілер.  

Мүгедектердің құқықтарын қамтамасыз ету және өмір сүру сапасын жақсарту жөніндегі Жол картасы аясындағы жұмыстар жалғастырылуда.

Сондай-ақ, мүгедектерге ұсынылатын техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдар мен арнайы жүріп-тұру құралдарының тізбесі 21 түрге дейін ұлғайтылды.

2017 жылы 13472 мүгедектердің жеке оңалту бағдарламалары әзірленіп, 16986-сы орындалды. Жұмыспен қамту органдары арқылы 631 мүгедек азамат еңбекпен қамтылып, оның 343-і тұрақты жұмысқа, 41 мүгедек азамат әлеуметтік жұмыс орындарына қабылданса, 38-і жастар тәжірибесіне жіберіліп, 209-ы қоғамдық жұмыстарға тартылған.

Облыста мүмкіндігі шектеулі адамдарға арнайы әлеуметтік қызмет көрсететін үкіметтік емес ұйымдар саны артып келеді. Бүгінде 5 үкіметтік емес ұйым 200 мүгедек баланы арнайы әлеуметтік қызметпен қамтамасыз етуде.

Әлеуметтік қызмет көрсету жүйесін одан әрі жетілдіру Тұжырымдамасына сәйкес 2018 жылдан бастап үйде қызмет көрсету жағдайында арнаулы әлеуметтік қызмет алатын балаларды мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс аясында үкіметтік емес секторда күндіз болу бөлімшелеріне кезең-кезеңімен ауыстыру жоспарлануда.

Жыл сайын өтетін «Қазақстандағы үздік әлеуметтік жоба» республикалық көрмесінде 2017 жылы «Ақжүрек» қоғамдық ұйымы ұсынған мүгедек азаматтар жобасы үздік болып танылды.

Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі әзірлеген «Қолжетімділіктің интерактивті картасына» сәйкес әрбір мүгедек ғаламтор арқылы онлайн режимде барлық түгенделген және бейімделген объектілер туралы ақпарат алу мүмкіндігі бар. Бүгінгі күнге жоспарланған 2326 нысанның порталға 956-ы немесе 90,1 пайызы енгізілген.

Сондай-ақ, Қызылорда облысы әкімдігі мен облыс прокуратурасы бірлесіп бекіткен «Мүмкіндігі шектеулі азаматтарға қамқорлық» жобасына сәйкес облыс деңгейінде мүгедектерге арналған мемлекеттік бағдарламалар, жұмыс квоталары, оңалту шаралары, әлеуметтік және басқа да мемлекеттік көмектер туралы қажетті мәліметтерді қамтитын дербес және қолжетімді «Кедергісіз келешек» сайты ашылып, қолданысқа енгізілді.

Еңбек адамының беделін арттыру, сонымен қатар, өндірістік және отбасылық дәстүрлерді насихаттау мақсатында облыста төртінші жыл қатарынан «Еңбек күні»  мерекесіне орай Еңбек династиялары форумы өткізіліп келеді. 2017 жылы аталған форумға теміржолшылар, су шаруашылығы саласының қызметкерлері, омарташылар, дәрігерлер, мұғалімдер әулеттері қатысты.

Бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі жөніндегі «Парыз - 2017» байқауының қорытындысы бойынша «СКЗ-U»  жауапкершілігі шектеулі серіктестігі «Еңбек қорғау саласында үздік кәсіпорын»  номинациясы бойынша лауреат атанды.